رضا امیر خانی: می​خواهم به رسم نمکدان​شکنان حرف بزنم

چهره‌ها – رضا امیر خانی در جلسه نقد و بررسی آثار سید مهدی شجاعی ترجیح داد تا به جای صحبت از این نویسنده ، در مورد آثار ادبی او سخن بگوید.
به گزارش خبرآنلاین، نویسنده رمان«بیوتن» صحبت​هایش را با این جمله آغاز کرد که اجازه بدهید به​رسم نمکدان​شکنان این روزگار روابط را فراموش کنم و از آثار سید مهدی شجاعی سخن بگویم.
او پس از این به سراغ ادبیات دینی و خدا باور رفت و گفت که بسیاری از آثاری که به نام اثار دینی یا خدا باور تولید می​شوند، در این حوزه قرار نمی گیرند، حتی اگر داستان زندگی پیامبران را روایت کنند.
امیرخانی به این مساله هم اشاره کرد که :«به نظر من ادبیات مذهبی با ادبیات دینی هم تفاوت دارد، چرا که بسیاری از آثاری که در حوزه ادبیات دینی تعریف می​شوند ممکن است خداباورانه نباشند.»
خالق رمان«من او» به چشمگیر نبودن نتایج انبوه جشنواره​ها و تولید سفارشی آثار در این حوزه اشاره کرد و پرسش اصلی​اش را مطرح ساخت:«آیا درام با معنای غربی کلمه می تواند حول محور زندگی ائمه شکل بگیرد؟»
پاسخ او به این پرسش نقطه ورودش به حوزه کاری سید مهدی شجاعی در زمینه ادبیات مذهبی بود.«من اعتقاد دارم که درام حول زندگی معصوم امکان تولید و شکل​گیری ندارد؛ در واقع من نویسنده وقتی می​خواهم درام خلق کنم، باید در جایگاه شخصیت​ها قرار بگیرم و از منظر آن​ها به اتفاقات بنگرم و وقایع را روایت کنم. در حوزه ادبیات مذهبی این کار شدنی نیست و من نمی​توانم در هنگام تولید اثر با معصوم همذات پنداری کنم.»
او ادامه داد:«یک نویسنده در فاصله بین نفس عالی تا نفس دانی می​تواند در قالب شخصیت​های فروتر از خودش قرار بگیرد و درام خلق کند، در حوزه خلق درام ممکن است یک شخصیت سر دوراهی قرار بگیرد، در مورد معصوم نمی شود جای شخصیت قرار گرفت و به جای او تصمیم گرفت.»
او رمز توفیق سید مهدی شجاعی در حوزه ادبیات مذهبی را ناشی از مسیر متفاوت او برای رسیدن به درام دانست:« کار سید مهدی شجاعی با دیگران یک تفاوت عمده دارد، او از درام یا داستان​نویس به شکل غربی برای روایت زندگی معصوم استفاده نمی​کند. ما اینجا با نویسنده​ای روبرو هستیم که جایگاه خودش را در قیاس با معصومین(ع) می​داند و با علم به این موضوع می​نویسد.»
امیرخانی گفت که من به جای این که به سراغ کلیشه​های رایج بروم و گرفتار شوم، خودم تعبیری را برای این نوع رویکرد سید مهدی شجاعی ساخته​ام؛«راوی فروتن» .
«روای فروتن» به اعتقاد امیرخانی یکی از مشخصه​های کاری سید مهدی شجاعی است که نشان می​دهد نویسنده یا راوی با علم به جایگاه خودش دست به خلق و روایت می​زند.
او گفت:«در برجسته ترین آثار سید مهدی شجاعی ائمه معصومین (ع) دستمایه خلق اثر قرار گرفته‌اند، اما آنچه او را برتر از سایرین قرار می‌دهد، نوع نگاه و ارتباط زندگی ایشان با این سوژه‌ها است.»
نویسنده «ارمیا» به مسیری که شجاعی از «کشتی پلو گرفته» طی کرده و رسیده به «کرشمه خسروانی» هم اشاره کرد:«در مسیری که این نویسنده پیموده ما شاهد رشد تکنیک و فن داستان نویسی هستیم و می بینم که در همه آثار نگاه راوی فروتن حفظ شده ​است.»
او قرار گرفتن در جایگاه معصوم و گفتن این نکته که به من الهام شده را خطرناک توصیف کرد و گفت:«شجاعی جای خودش را می​شناسد و خوش به​ حال کسی که در این عرصه جایگاهش را بداند.»
او با ذکر یک خاطره به وجه دیگری از کار سید مهدی شجاعی در حوزه ادبیات مذهبی اشاره کرد:« سال​ها پیش با کسی که تجربه جنگ در دریا داشت، صحبت می​کردم. او گفت که ما در زمان جنگ با دو دشمن مواجه بودیم، من فکر کردم منظورش از دو دشمن یکی نیرو​های عراقی​است و دیگری کسانی که از​ آن​ها حمایت می​کنند، اما او گفت که من صدام و همه حامیانش را در یک دسته قرار می​دهم، دشمن دوم ما خود دریا و شرایط خاص نبرد در دریا بود. به نظر من سید مهدی شجاعی هم در راه تولید اثر مذهبی با دو مشکل مبارزه کرده یکی تولید و دیگری جنگیدن با ساختار​های داستان​نویسی به منظور آماده کردن این ساختار​ها برای روایت مذهبی مورد نظر خودش.»
او در پایان به این نکته هم اشاره کرد:«من هرچه گفتم در مورد آثار مذهبی این نویسنده بود، صحبت در مورد سایر آثار ادبی ایشان وقت زیادی می​طلبد و من به ذکر همین نکته بسنده می کنم که اگر قرار بود ۵ داستان ایرانی را انتخاب کنم، قطعا یکی از آن​ها داستان «ماه جبین» سید مهدی شجاعی بود.»

http://www.khabaronline.ir/detail/176749