مهری به وسعت آسمان

گروه فرهنگی «نسیم آنلاین»، فاطمه سلیمانی- نوشتن از زندگی و سیره چهارده معصوم علیهم السلام، چه در گونه ادبی و چه در قالب مستند یکی از مهمترین ژانرهای تولید کتاب بوده و با اینکه نویسندگان زیادی در این زمینه قلم زده ­اند باز هم به دلیل گستردگی و عظمت موضوع، هنوز از مخاطب رفع نیاز نشده است؛ به خصوص برای نسل امروز که با سؤالات زیادی پیرامون این مسئله مواجه‌اند. نکته حائز اهمیت در نگارش این سبک کتاب، چه در قالب ادبی و داستانی و چه در قالب مستند حفظ امانت داری در روایت تاریخ و بهتر از آن ارائه مستندات در خصوص وقایع و احادیث است.

«آسمانی­ ترین مهربانی»، نوشته سیدمهدی شجاعی، یکی از بهترین نمونه ­های این سبک است که در وصف امام جواد(علیه السلام) به رشته تحریر درآمده است.

کتاب مجموع ه­ای است از احادیث و سخنان معصومین علیهمالسلام در خصوص امام محمد تقی علیه السلام و نقل کرامات حضرت از زبان یاران و دوستاران ایشان به علاوه نامه­هایی که حضرت برای افراد مختلف نوشته ­­اند.

نکته­ قابل توجه در این اثر، نثر منحصر به فرد نویسنده است. یعنی بدون توجه به اسم نگارنده، به محض باز کردن کتاب و خوانش همان چند سطر اول، نثر شاعرانه و عارفانه سید مهدی شجاعی، کاملاً مشهود است:

«می­خواستم تو را خورشید بنامم، از روشنایی منتشرت؛ دیدم که خورشید، سکه صدقه ­ای است که تو هر صبح از جیب شرقی­ ات در می ­آوری، دور سر عالم می­چرخانی و در صندوق مغرب می ­اندازی و بدین سان استواری جهان را تضمین می­کنی.

و بعد در ادمه، به زیبایی به مقایسه حضرت با ابر، آسمان، اقیانوس و نسیم می ­پردازد و در آخر به این نتیجه می­ رسد که: «زیباترین و زیبنده­ ترین نام، همان است که خدا برای تو برگزیده است، ای کریم­ترین بخشنده­ کائنات.

ای جواد…»

همین مقدمه­ خوب و دلنشین، مخاطب را ترغیب می کند تا ادامه این کتاب را بخواند و با احادیث و روایاتی مواجه شوند که ممزوج به نثر دلنشین سیدمهدی شجاعی شده اند.

 اولین حدیثی که کتاب با آن مزیٌن شده، حدیثی قدسی است: «به یقین حضرت رضا را با محمد، پسرش، شادمان می­ کنم. پسری که جانشین اوست؛ پس از او وارث علم اوست. او (امام جواد) معدن علم من است و جایگاه سرٌ من است و حجت من است بر مخلوقات. هر بنده ­ای که به او ایمان بیاورد، بهشت را جایگاهش قرار می­ دهم و شفاعت او را دربارهء هفتاد نفر از خانواده ­اش که سزاوار جهنم باشد، می ­پذیرم.»

سپس احادیثی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلًم، امیرالمومنین حضرت علی علیه السلام و امام رضا علیه السلام، نقل می­ شود که هر کدام به تنهایی برای بیان عظمت و اثبات امامت حضرت کفایت می­ کند.

در ادامه راویان مختلف هر کدام به نقل خاطره­ ای از حضرت می ­نشینند که داستان گونه بودن این روایات باعث جذابیت و کشش در متن شده است. داستان ­هایی که از پیش از تولد ایشان شروع شده و با داستان تولد عجیب­شان ادامه پیدا می­ کند و آهسته آهسته به اوج می­ رسد.

­مهم­ترین نکته ­ای که در سیر کلی این روایات به چشم می­ خورد، تلاش برای اثبات امامت حضرت است. زیرا منافقین و معاندین بسیاری بودند که به دلیل خردسالی امام و دلایل دیگر در رد امامت ایشان می کوشیدند.

از سویی دیگر تولد حضرت، اذهان را برای تولد مهدی موعود(عج الله تعالی فرجه الشریف) هم آماده می ­کرد. صغر سن و کرامات ایشان در زمان امامت، زمینه ساز قبول ولایت مهدی موعود (عج) بود که در همین خصوص احادیثی هم از جوادالائمه علیه السلام در خصوص امامت و غیبت و ظهور قائم آل محمد(عج) در جای جای کتاب به چشم می­ خورد. یکی از این احادیث را حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام از امام شنیده و نقل می کند. هنگامی در مورد امام قائم سؤال کرده و جواب شنید:« قائم از ما همان مهدی است که در وقت غیبت باید انتظارش را بکشند و به هنگام ظهور باید اطاعتش را بکنند. او سومین نسل از فرزندان من است و به خدایی که محمٌد(ص) را به پیامبری برانگیخت و ما را به امامت مفتخر ساخت، اگر از دنیا فقط یک روز باقی مانده باشد، خداوند آن یک روز را آن قدر وسعت می­بخشد که او ظهور می­کند و زمین را در پی ظلم و جوری منتشر، از قسط و عدل آکنده می­سازد.»

جذاب­ترین بخش­ های کتاب اختصاص دارد به کسانی که حضرت را امتحان می­ کردند و بعد شگفت زده و شکسته خورده شدند.

یکی از ماجراها، ماجرای امتحان کردن مامون است که بدون شناخت محمد بن علی علیه السلام در ابتدا به واسطه سوالی از حضرت، سرخورده شده بود و به جبران این شکست، به قصد مغلوب کردن او، ماهی­ ای که باز شکاری ­اش برای او آورده بود را در مشت پنهان می ­کند و می­ پرسد: « اگر گفتی این چیست در دست های من؟ »

و بی درنگ پاسخ می ­شنود:« خداوند متعال دریاهایی را آفریده است که ابرهای آسمان از تبخیر آب های آن پدید می­ آید و گهگاه ماهیان کوچک، همراه تبخیر آب دریا به آسمان می­ روند و بازهای پادشاهان آن را شکار می­ کنند. و پادشاهان آن را در دست می­ گیرند و سلالهء نبوت را به آن می ­آزمایند.»

و یا جایی که یحیی بن اکثم در جلسه ­ای سؤال می­کند: «حکم آن کس که مُحرم باشد و صیدی را بکشد چیست؟»

که امام می­فرماید:«بستگی دارد:

در حلٌ بکشد یا در حرم؟

عالم باشد یا جاهل؟

عمداً بکشد یا سهواً؟

آزاد باشد یا بنده؟

کودک باشد یا بزرگسال؟»

و این سؤالات همچنان، ادامه پیدا می­ کند و یحیی ابن اکثم مغلوب می­ شود.

در این کتاب سه روایت از نحوه شهادت امام جواد(ع) نگاشته شده که در هر سه روایت عامل اصلی به شهادت رساندن ایشان معتصم عباسی است.

این کتاب علی رغم کم حجم بودن، کتابی جامع و کامل برای شناخت امام نهم شیعیان است چون به علاوه نامه‌های حضرت، احادیث و روایت­ های زندگی ایشان،  اطلاعات تکمیلی زیادی مانند توصیف ظاهر امام، ذکر القاب و نقش نگین انگشتر و مهر امام، زیارت­نامه مختصری که از سیدبن طاووس نقل شده، سلام و صلوات مخصوص و سخنانی گهربار از حضرت که حسن ختام کتاب است که تمامی این موارد به همراه منابع و مآخذ آن در کتب روایی است.

حجم کم کتاب، نثر روان و شیوا، روایت­های شیرین و مهم، ارائه اطلاعات لازم، طبقه بندی اطلاعات و ارائه مستندات باعث شکل گرفتن کتابی جذاب و خواندنی شده که مخاطب هم از ادبی بودن نثر لذت می­برد هم می­تواند از این کتاب به عنوان یک مرجع معتبر استفاده کند.

این کتاب ۱۶۸ صفحه¬ای با قیمت ۹۵۰۰ تومان توسط انتشارات نیستان به بازار عرضه شده و تا کنون هشت بار به تجدید چاپ رسیده است.

منبع: نسیم آنلاین