از هر کرانه تیر دعا کرده ام روان…

روزگاری تنها به‌عنوان داستان‌نویس شناخته می‎شد، اما تحصیل در رشته کارگردانی تئاتر که بعد از مدتی به نمایشنامه‌نویسی و ادبیات دراماتیک تغییر یافت، نمایشنامه و فیلم‌نامه را هم جزو گونه‎هایی که در آن‌ها مکرر تجربه کرده قرارداد. نوشتن قطعات کوتاه ادبی حاصل دوران انتشار مجله نیستان بود که پس از تعطیلی آن، در قالب‎های متنوع،‎ شکل و شمایل تکامل‎یافته‎تری به خود گرفت. مهم‌ترین آن در ترجمه مجدد نیایش‎های معروف شیعیان و بازنویسی آن‌ها در قالبی برخوردار از ادبیت متن جلوه‌گر شد.

حسن کار سید مهدی شجاعی در این قسم ترجمه‎ها آن است که توجه مخاطب را از توقف صرف روی  متن اصلی، به سمت ترجمه و درنتیجه محتوای نیایش‎ها سوق داد. درواقع مخاطبی که شاید بارها و بارها متن این نیایش‎ها را خوانده بود حالا فرصتی می‌یافت که با خواندن ترجمه‎ای سلیس و جذاب و قابل‌فهم در معنا و مفهوم نیایش‎ها غور کند.

این قسم آثار شجاعی به‌واسطه اقبال روزافزونی که به دنبال داشتند، این روزها شمارشان فزونی یافته با اقبال بسیار خوبی در میان مخاطبان روبه‌رو بوده اند. انتشار مجموعه کتاب‎های نیایش‌ها و زیارت‎ها، در همین راستا، صرف‌نظر از محتوا در فرم ارائه نیز تجربه‎ای موفق در این زمینه محسوب می‌شد.

«مناجات» اگرچه از نوشته‌های قدیمی‎تر او محسوب می‎شود، اما درعین‌حال به واسطه فرصتی که برای جذب مخاطب و همچنین توفیق در این راستا داشته، ازجمله موفق‎ترین آن‎هاست. این کتاب تاکنون سیزده بار منتشرشده و جمع شمارگان آن از مرز هفتاد هزار نسخه گذشته است که این آمار با توجه به ظرفیت بازار کتاب کشور گواه خوبی برای اثبات ادعا (ارتباط موفق این قسم از آثار شجاعی با مخاطب) محسوب می‌شود.

«مناجات» که برای نخستین‎بار در سال ۱۳۸۴ منتشر شد، دربرگیرنده قطعاتی کوتاه به قلم خود سید مهدی شجاعی ست که در قالب دعا و مناجات با خداوند، مضامین گوناگونی در خود مستتر کرده است. این قطعات پیش از انتشار در قالب کتاب، به صورت پراکنده در ماهنامه نیستان، منتشرشده بودند که چندی بعد نویسنده آن‌ها را گردآوری کرده و در قالب کتابی کوچک و جمع‌وجور با عنوان مناجات منتشر کرد.

این کتاب از بیست‌وپنج مناجات تشکیل‌شده است، مناجات‎هایی کوتاه که از حال و هوای مختلف برخوردارند؛ یکی در حال و هوای محرّم است، و دیگری در حال و هوای معصومین و حج و احرام و… زبان مناجات لحنی است دو گونه،‌ هم فضای عرفانی مناجات را دارد و هم با ادبیات معاصر سازگار است. هر فصل از این مناجات‌‌ها با نگاه به حس و حال زمانی خاص نگاشته شده، به عنوان مثال مناجات‌هایی که حال و هوای عاشورایی دارد،‌ یا در زمان حج نگاشته شده، یا غدیر و یا با نگاه به مقولات اجتماعی،‌ مانند آفات دنیا‌دوستی و یا طمع و …

این تنوع که از جمله جذابیت‌های کتاب محسوب می‎شود، در واقع حاصل انتشار این مناجات‎ها در مقاطع زمانی مختلف در نشریه نیستان بوده و نویسنده هربار به فراخور زمان (مناسبت‎ها یا رخ‌داده‌ای اجتماعی و حتی سیاسی روز) احساسات و تفکرات خود را در قالب مناجاتی با خداوند منتشر کرده است.

باوجود این، مناجات‎های منتشرشده در کتاب از الگو و فرم مشابهی پیروی می‌کنند که همین مسئله علیرغم تنوع محتوایی، شکلی یکدست به این مجموعه داده است. هر نیایش با یک بیت شعر آغاز می‎شود که از تناسب و ارتباط مضمونی درونی با آن مناجات برخوردار است که این حسن انتخاب به جذابیت متن کمک کرده است. شجاعی در هر دعا ابتدا خدا را فرامی‌خواند و این الگو به عنوان موتیف تکرار شونده این متن، به آن ریتم بخشیده و در مجموع زیبایی و غنای نثر سید مهدی شجاعی آن را به اثری مقبول طبع مخاطب بدل ساخته است.

این کتاب در میان مناجات‎ها و نیایش‎های سید مهدی شجاعی از جایگاه ویژه ای برخوردار است، چراکه بازتاب‌دهنده، ایده‎ها و آرمان‌های فکری خود شجاعی است که در آن می‌توان رد تعهد و مسئولیت‌پذیری فردی و اجتماعی انسان را در جامعه اسلامی و ایرانی مشاهده کرد. این نیاش‎ها نشان از آن دارد که شجاعی فرد را تنها قبال خود مسئول نمی‎داند، بلکه در قبال جامعه و حتی حکومت نیز دارای مسئولیت می‌پندارد.

****

در بخش‎هایی از این کتاب می‌خوانیم:

«خداوندا!
به ما آن‌چنان ایمانی عنایت کن که خود را اسلام نشمریم و دین معنا نکنیم و نفسانیتِ خود را با رضایتِ تو اشتباه نگیریم.

خداوندا!
معانی از واژه‌های خود دور افتاده‌اند و واژه‌ها معانیِ واژگون یافته‌اند. معانی را به واژگان بازگردان!

خداوندا!
به فرزندان‌مان بینشی عطا کن که میان اسلام و داعیانِ مسلمانی فرق بگذارند و مکتب را از شاگردان کودن یا دغل‌کارِ آن تمیز دهند.

ای خدای حسن بن علی‌العسکری! از زمان حضور آخرین امام حاضر، جهان همچنان تاوانِ بی‌لیاقتی‌اش را پس می‌دهد. به ما لیاقت دیدار فرزند عسکری را عنایت فرما.»

 

http://www.alef.ir/vdchqxnix23nxid.tft2.html?233273