ميرزا محمدعلی ملقب به خان و شمس الشعرا و متخلص به سروش، فرزند قنبرعلی اصفهانی سدهی، شاعر قصيدهسرای سدۀ 13ق. در اصفهان به دنيا آمد. سروش در ابتدای جوانی از زادگاهش به اصفهان رفت و چند سالی در سايۀ حمايت سيد بيدآبادی (م 1260ق) مجتهد و مدرس مشهور آن دوره زيست و اندکی خواندن و نوشتن آموخت. سپس در دورۀ وليعهدی ناصرالدين شاه در تبريز به خدمت آن شاهزاده راه يافت و با سرودن قصايدی در مدح او به شهرت رسيد. پس از جلوس ناصرالدين شاه در تهران، ملكالشعرای دربار وی شد.
آثار سروش عبارتاند از: شمسالمناقب در مدح و منقبت پيامبر(ص) و خاندان نبوت، مثنوی روضه الانوار در ذكر واقعۀ كربلا، ديوانی به نام زينةالمدايح و قصايد، فتحنامهها و مثنویهای ارديبهشتنامه، ساقینامه و الهینامه. ديوان كامل او نخستين بار در سال 1339 -1340ش. با مقدمۀ جلال همايی و به اهتمام محمدجعفر محجوب در دو جلد به چاپ رسيد.
آنچه در این مجموعه به کوشش مریم مرادی شرح و تحلیل شده، قصایدی است که در شمسالمناقب سروش، در مدح حضرت رسول(ص) و اهلبیت اطهار سروده شده است. این شرح با رویکردی ادبی و روایی تبیین شده است و در شرح ابیات، علاوه بر توضیح دشواریها، سعی بر آن بوده که منشأ دینی تفکر شاعر نیز شناسایی شود تا معلوم گردد کدام مضمون ساختۀ خود سروش بوده و کدام مضمون از مأثورات و روایات به شعر راه یافته است. نتیجۀ بهدستآمده حاکی از آن است که مهمترین وجوه تفکر دینی شاعر تصاویری بوده که از معصومین، بالأخص حضرت امیرالمؤمنین(ع) و جایگاه امام در نظام خلقت، عرضه شده است. افعال و صفاتی که سروش در وصف اهلبیت(ع) ذکر میکند، در پنج بخش مطرح میشود: الف) افعال و صفاتی که مخصوص خداست و به اذن الهی انسان کامل نیز به آن دست مییابد؛ ب) خویشکاری و کارویژههایی که ملک مقرب الهی عهدهدار آن است؛ ج) بیان تصاویر و مضامینی دربارۀ اهلبیت(ع) که به باورهای کلامی شاعر مربوط است؛ د) تأویلهای ولایی از اشارات قرآنی که مربوط به اهلبیت(ع) است؛ ه) فضایل انسانی اهلبیت(ع) مانند شجاعت، عدالت، سخاوت و امثال آن.
در این گزیده، اشعار منقبتی سروش از دیوان او به تصحیح محمدجعفر محجوب گزینش شده است. سروش مجموعاً هفتاد قصیدۀ منقبتی دارد که از این میان، دو قصیده به دلیل اینکه ارزش مدحی نداشت و صرفاً عنوان آن به امیرالمؤمنین (ع) اختصاص یافته بود، از این مجموعه حذف شد. این کتاب با عنوان «قصاید ولایی سروش اصفهانی» در 305 صفحه نگارش یافته است و دومین اثر از پروژۀ شکوه شعر شیعی محسوب میشود که انتشارات نیستان با همکاری مؤسسه ادبپژوهی شیعی (سلیس) آن را منتشر کرده است.