گزیده طنز ابواسحاق حلاج شیرازی (بسحاق اطعمه)

مجموعه گزیده طنز در زمره آخرین بازمانده‌های قلم و طبع نکته‌سنج مرحوم ابوالفضل زرویی نصرآباد است. مجموعه‌ای که کوشیده با دقیق شدن بر ظرائف و نکات نغز و طنزآمیز شاعران و نویسندگان کهن ایران زمین، ضمن انجام پژوهشی تازه در آثار آنها، نگاهی تخصصی و خاص بر یکی از گونه‌های روایت زبانی آنان داشته باشد. از سوی دیگر این مجموعه در تلاش است تا قدمت و سیره و شیوه طنزپردازی در ادبیات ایران را از دریچه نگاه خود بازخوانی و ثبت کند.

این مجموعه در سال ۱۳۹۵ به کوشش مرحوم زرویی و با پژوهش و همراهی نسیم عرب امیری در دست تالیف و تهیه قرار گرفت و سعی کرد از چند زاویه مقوله طنز نویسی را مورد توجه قرار دهد. نخست سیر روایت طنز و شوخ‌طبعانه در تاریخ ادبیات ایران و در کنار آن بازخوانی سنن و فرهنگ عامه و اندیشه ایرانیان در هر عصر. در کنار این موضوع ایجاد متونی خلاصه و کلاسه شده که محتوای آن به طور معمول برای مخاطبان کم‌حوصله این روزگار مناسب به شمار می‌رود را نیز باید به این موضوعات اضافه کرد.

این مجموعه در مجلد پیش رو سراغ بررسی زندگی و ارائه خلاصه‌ای از آثار طنز جمال الدین ابواسحاق حلاج شیرازی رفته است؛ شاعری زیسته در قرن نهم و صاحب آثاری چون سفره کنز الشتهاء، غزلیات، رباعیات، اسرار چنگال، مثنوی مزعفر و بغر، مقطعات، خواب نامه و…

ابواسحاق ذوق و توان ادبیاش را صرف ستایش غذا و شرح دلنگیزی‌ها و جذابیت‌های انواع خوردنی و نوشیدنی‌های عصر خود کرده است که در نوع خود بسیار بدیع و بی‌همتاست. او در این سیر و سلوک عاشقانه و طنازانه، بر سینه هیچ غذایی دست رد نگذاشته و اشکنه و آش را همان اندازه عاشقانه ستوده و توصیف کرده است که انواع کباب و بریانی و شیرینی‌جات و ترشیجات را.

ابواسحاق هدف خود از نگارش این کتاب را تحریک اشتهای ابنای بشر عنوان کرده و از همین رهگذر است که توانسته نقشی بی‌بدیل در ثبت سنن و آداب و رسوم و آشپزی در بخش وسیعی از زمانه خود داشته باشد که بی شک بدون این تلاش در محاق فراموشی سپرده می‌شد.

این کتاب در یازده بخش به بازخوانی موضوعی کتاب‌های برجای مانده از ابواسحاق پرداخته و سعی کرده گزیده‌ای جامع و کامل از آن پیش روی مخاطب قرار دهد.

این کتاب در بخش پایانی نیز عبارات و واژه های نامانوس متن را نیز در قالب یک لغت نامه شرح داده است.