از جناب داستایوفسکی چه خبر؟

کتاب «از جناب داستایفسکی چه خبر؟» با انتخاب و ترجمه لیدا طرزی، گزیده‌ای از داستان‌های کوتاه فیودور داستایفسکی نویسنده سرشناس روس و از ستون‌های ادبیات جهان را در بردارد.

این کتاب شامل ۹ داستان کوتاه از داستایفسکی است که برخی از آنها به تنهایی و مستقل بارها و بارها منتشر و منشا اقتباس و تولیدات سینمایی نیز بوده‌اند.

خط مشترک میان تمامی این داستان‌ها که البته جزء دغدغه‌های همیشگی نویسنده نیز بوده است، تلاش برای جستجو و کشف حقیقت در جهان است. داستایفسکی در تمامی داستان‌های بلند و کوتاه خود به دنبال جستجوی حقیقت در جایی خارج از افکار و عقاید جاری در جامعه است. حقیقتی که او در قالب داستان‌هایش به دنبال آن است نه از دل باورهای کهن و بومی مردم قابل استخراج است و نه در دل باورهای روشنفکران زمانه. او راه دیگری را پیشنهاد و جستجو می‌کند که مهمترین عنصر آن رجوع چند باره به نفس و ذات طبیعی و سالم انسانی است. از همین روست که او در برخی از داستان‌هایش استدلال می‌کند که فراموش کردن موازین اخلاقی و انسانی به خاطر افکار آزادیخواهانه به نوعی به تمامیت‌خواهی و استبداد بدتر از گذشته منجر می‌شود و به همین دلیل به خود اجازه می‌دهد تا نسبت به افکار و اندیشه‌های روشنفکران هم عصر خود با دیده تردید بنگرد و البته راهی را برای این تیزبینی و تردید می‌گشاید که تا به امروز نیز اندیشمندان منحصر به خود را دارد.

داستایوفسکی به باور برخی منتقدان فیلسوفی است که بر روانشناسی شخصیت‌هایی که خلق می‌کند کاملا تسلط دارد و ریشه دلهره‌ها و ترس‌ها، اضطراب و خشم‌ها، حسرت و اندوه‌ها و ناکامی و نامیدی آنها را به خوبی می‌داند. بخشی از این موضوع به تجربه زیسته او در سال‌های حیاتش و شیوه کشف سوژه‌ها و بن‌مایه‌های داستانی‌اش دارد؛ یک محکوم به حبس به خاطر کشتن پدرش نطفه داستان برادران کارامازوف را در ذهن او می‌سازد و چهار سال زندگی در حبس و همصحبتی با مجرمان موجبات نوشتن خاطرات خانه مردگان را فراهم می‌کند.

۹ داستان کوتاه این کتاب نیز از همین رهگذر به گونه‌ای انتخاب و در کنار هم قرار گرفته تا شوریدگی درونی او برای کشف حقیقت و ساختار انتخاب انسانی در مواجهه با چندراهی های زندگی را بازگو کند. بر همین اساس هر یک از داستان‌های انتخابی در این کتاب، با زاویه دیدی انحصاری به انسان و تفکر زیستی او و نوع مواجه او با مصائب و انتخاب‌هایش را شرح می‌دهد