درنگی در سکوت عرفانی

کتاب «درنگی در سکوت عرفانی» تازه‌ترین اثر منتشر شده از قربان ولیئی شاعر و پژوهشگر معاصر است که در زمینه ادبیات عرفانی و عرفان صاحب نظر و تاملات قابل توجهی است. این کتاب که در قالب پایان‌نامه دکتری وی پیش از این تدوین و در دانشگاه تربیت مدرس دفاع شده بود، درباره موضوع سکوت و خاموشی در ادبیات و عرفان ایرانی اسلامی و با نگاهی به برخی از مهمترین آثار ادبی عرفانی ایران از جمله کشف المهجوب، رساله قشیریه، مرصاد العباد، مصباح الهدایه، مقالات شمس، فیه مافیه و برخی دیگر از متون از این دست نگارش یافته است.

ولیئی در این کتاب انواع خاموشی در عرفان اسلامی، تحلیل محتوای چرایی خاموشی عرفانی، خاموشی در منازل سلوک عرفانی و فلسفه سکوت و خاموشی و سخن گفتن در فلسفه و عرفان ایرانی اسلامی را مورد توجه قرار داده است.

ولیئی در بخشی از مقدمه خود بر این اثر می نویسد: در میان مجموعه اعمالی که در سلوک عرفانی وجود دارد، برخی جایگاهی ویژه دارند و در زبان اهل عرفان به «اصول» معروفند. بسیاری از عارفان خاموشی را از اصول دانسته‌اند؛ زیرا خاموشی در منظر عارفان، در رساندن سالک به معرفت شهودی از طریق فنای در حضرت حق، نقشی بنیادی دارد.

تأکید بر خاموشی زبان، از عناصر کلیدی در اخلاق عرفانی است . چنان که می‌دانیم، در تقسیم‌بندی معروف مراحل عرفان به شریعت، طریقت و حقیقت، دو مرحله اوّل در واقع بخش عملی سلوک عرفانی را تشکیل می‌دهند. همین بخش است که مشتمل بر اوامر و نواهی یا همان اخلاق عرفانی است. رویکرد بنیادی این پژوهش، تبیین چیستی و چرایی خاموشی به مثابه مدار و محور اخلاق عرفانی و کشف ارتباط آن با دیگر منازل و مراحل نظام سلوک عرفانی است.

قربان ولیئی در زمره شاعرانی است که چه در مقام سرایش و چه تدریس و پژوهش، نگاهی ویژه به موضوع عرفان داشته است و این مساله بخش مهمی از دغدغه و فعالیت‌های فکری و ادبی او را شامل شده است. کتاب نیستان در همین زمینه به تازگی نیز دفتر شعر «فقط تویی که منم» را روانه بازار کتاب کرده است.

قربان ولیئی متولد ۱۳۴۹ در شهرستان صحنه کرمانشاه است . او دکترای زبان و ادبیات فارسی دارد و هم اکنون به عنوان دانشیار در دانشگاه زنجان مشغول به تدریس می‌باشد. در سال ۱۳۷۹ اولین کتاب وی در مجموعه «گزیده ادبیات معاصر» منتشر شد و از آن موقع تاکنون سعی کرده خود را به عنوان شاعری با دغدغه‌های جدی در حوزه عرفان و اندیشه به مخاطب معرفی کند.

اشعار ولیئی به باور بسیاری از منتقدان نمایی است از یک حس کاملا ممتاز. او در مقام شاعر خود را در تمامی سبک‌های و شیوه‌های روایت گسترش داده است.