خسرو و شیرین، دومین منظومه از خمسۀ نظامی است. این اثر منظوم، روایتگر یکی از مشهورترین داستانهای عاشقانۀ ادبیات کلاسیک فارسی است؛ عشق خسرو پرویز، پادشاه ایران و شیرین، شاهزادۀ ارمنستان. قبلتر نیز فردوسی در شاهنامه این داستان را با نگاهی حماسی آورده و اما نظامی با بازتعریف آن، به جنبههای عاشقانۀ آن میپردازد.