گزیده طنز انوری ابیوردی

‌مجموعه گزیده طنز در زمره آخرین بازمانده‌های قلم و طبع نکته‌سنج مرحوم ابوالفضل زرویی نصرآباد است. مجموعه‌ای که کوشیده با دقیق شدن بر ظرائف و نکات نغز و طنزآمیز شاعران و نویسندگان کهن ایران زمین، ضمن انجام پژوهشی تازه در آثار آنها، نگاهی تخصصی و خاص بر یکی از گونه‌های روایت زبانی آنان داشته باشد. از سوی دیگر این مجموعه در تلاش است تا قدمت و سیره و شیوه طنزپردازی در ادبیات ایران را از دریچه نگاه خود بازخوانی و ثبت کند.

این مجموعه در سال ۱۳۹۵ به کوشش مرحوم زرویی و با پژوهش و همراهی نسیم عرب امیری در دست تالیف و تهیه قرار گرفت و سعی کرد از چند زاویه مقوله طنز نویسی را مورد توجه قرار دهد. نخست سیر روایت طنز و شوخ‌طبعانه در تاریخ ادبیات ایران و در کنار آن بازخوانی سنن و فرهنگ عامه و اندیشه ایرانیان در هر عصر. در کنار این موضوع ایجاد متونی خلاصه و کلاسه شده که محتوای آن به طور معمول برای مخاطبان کم‌حوصله این روزگار مناسب به شمار می‌رود را نیز باید به این موضوعات اضافه کرد.

این مجموعه در مجلد پیش رو سراغ بررسی زندگی و ارائه خلاصه‌ای از آثار طنز حکیم انوری ابیوردی رفته است. انوری ابیوردی معروف به انوری در قرن ششم می‌زیسته است و در انواع گونه‌های منظوم در زمانه خویش به سرایش شعر پرداخته است.

بنا بر نظر زرویی نصرآباد در این اثر، وجه غالب سروده‌های شوخ‌طبعانه انوری، هجوآمیز و هزل‌آمیز است و مضمون کلی این سروده‌ها، غالباً یا خوش‌طبعی و تلاش برای حسن‌طلب از خواجگان و امیران روزگار است یا هجو و تهدید به هجو همان بزرگان به علت برنیاوردن کام و طلب شاعر.

زرویی معتقد است متأسفانه انوری از ذوق خداداد و طبع طناز خود، کمتر برای طرح مشکلات اجتماعی و مصائب مردم روزگار خود بهره برده است و شعر او بیشتر نماینده امیال و مطامع و تسویه حساب‌های شخصی است. با این همه، همان معدو  سروده‌های طنزآمیز اجتماعی و سیاسی‌اش از نگاه دقیق و تحلیل‌های موشکافانه او حکایت می‌کند.