هرایی

«هرایی» تازه‌ترین اثر داستانی بلند سعید تشکری نویسنده، نمایشنامه‌نویس و منتقد ادبیات و تئاتر خراسان است. رمانی که در ادامه پیوند میان سنت ادبی خراسان که در ادبیات و آثار وی نمایان است و دغدغه‌های تاریخی و اجتماعی او شکل گرفته است.

هرایی به زبان خراسانی یعنی آوای بلند و وجه تسمیه این انتخاب برای نام رمان به یکی از قهرمان‌های رمان بر می‌گردد که به زبان دری و خراسان کهن سخن می‌گوید و ریشه‌های هراتی دارد.

در این رمان سرنوشت بانوی پزشکی روایت می‌شود که بر خلاف عادت جامعه زیستی خود بر هویتش به عنوان پزشک و قانون پزشک بودن در تمام مناسبات اجتماعی و فردی و تعهد اجتماعی خود تاکید دارد و از این زاویه نقدی بر رفتارهای آدم‌هایی که تعهدی در رفتار و شئونات خود ندارند بیان می‌کند.

در واقع اسراء، قهرمان رمان هرایی می‌خواهد با شغل خود کنشگر باشد و این اول مصائب اوست.

نویسنده این رمان بر این باور است که نگاه تکنیکی در این رمان هم‌چنان نگاه به ادبیاتِ سینماست و از این منظر تلاش کرده تا اثری خلق کند که در عین حال و توامان دیدنی و خواندنی باشند. اما با این همه در مفهوم رمان یک تسلسل معرفتی نیز وجود د دارد.

رمان «هرایی» در حوزه زبان و روایت نیز سعی کرده تا مکانیسم زبان و لحن شهر هرات در افغانستان امروز که جزئی از هویت جغرافیایی خراسان بزرگ است را در وجود یک قهرمان با زبان دری متبلور کند.

«هرایی» دومین اثری است که تشکری سعی کرده در آن به صورتی پررنگ خود را از قاب نویسنده متعهد به تاریخ و سنت‌های تاریخی و مذهبی آثار گذشته‌اش بیرون کشیده و در نگاه یک مصلح اجتماعی نشان دهد. هرایی در واقع تلاشی است برای بازنمایی بخشی از فضیلت‌های اجتماعی و فردی فراموش شده در بطن زیست و زندگی ایرانی که در قالب بازی و فرم کلمات با ذهن نویسنده بازنمایی شده است.

تشکری در این زمینه خود عنوان کرده است: واژگان آیا همان‌ست که می‌نویسیم یا همانهایی که با آنها حرف می‌زنیم و یا می‌اندیشیم و می‌نویسیم، واژگان کلیدیترین مایملک نوشتار هستند که با آن نویسنده هستی را شکار می‌کند، درست مثل نگاه به هستی از زاویه دید کنش‌گری نویسنده به وقایع/ می‌نویسد و یا می‌بیند و می‌نویسد و یا آنچه را دیده آنطور می‌نویسد که هستی نوشتارش او را به ماه می‌رساند تا شبش را به صبح تبدیل سازد! اکنون من در چنین رویدادی هستم و زیست می‌کنم. هنرنویسنده یعنی نوشتن خلاق از رویدادی سخت.