مثل شیشه مثل سفال

انعکاس باورها و اعتقادات دینی در ادبیات و رمان همواره یکی از چالش‌های ادبیات داستانی مدرن بوده است. به عبارت دیگر چگونگی حلول این باورها در متن داستان و توجه به این موضوع که داستان و رمان بر پایه خیال نوشته می‌شود و دین ریشه در باور و ذات انسانی دارد، همواره محل بحث در میان نویسندگان و منتقدان بوده و گاه منجر به نزاع و یا خلق داستان‌هایی نیز شده است که یا ادبیات و یا دین در آنها به زوال رفته است.

ادبیات داستانی در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران توانست پیوندی خوب و عمیق با باورهای دینی که ریشه در بطن جامعه ایرانی داشت، برقرار کند و از این منظر جدای از بازنویسی داستان‌ها و روایت‌های جاری شده در بطن دین به صورت بی‌واسطه، به نگارش و انتشار داستان‌هایی نیز موفق شود که اندیشه، باور و تفکر دینی را در درون خود جستجو کرده و برای مخاطبانش کلامی از این جنس را به ارمغان می‌آورد.

داستان دینی بر این اعتبار در سال‌های اخیر از بازنویسی و بازخوانی صرف روایات داستانی بیان شده در متون دینی توانسته اندیشه‌های جدید و نوپای دینی را در بطن خود جاری و پیوندی تازه میان مخاطبان ادبیات و طالبان و علاقه‌مندان به اندیشه و باور دینی برقرار سازد.

رمان «مثل شیشه مثل سفال» اثر نرگس فرجاد امین یکی از تازه‌ترین آثار در این زمینه است. رمانی که سعی کرده در دل خود به برخی از شبهات و ابهامات در هضم باورهای دینی در دل زندگی اجتماعی معاصر پاسخ داده و در مقابل طرحی از یک زندگی مؤمنانه را نیز پیش چشم مخاطب خود به تصویر بکشد.

این رمان بر بستر زندگی جوانی شکل می‌گیرد که در بستر باورهای دینی خود حس می‌کند به درک و دریافت‌های تازه‌ای از برخی باورهای دینی دست پیدا کرده و همین مسئله او را مانند طلبه‌ای به دنبال کشف حقیقت روانه می‌کند.

«مثل شیشه مثل سفال» به ظرافت و زیبایی شیشه از چیدن کلمات در کنار هم برای روایت بهره برده است و به سادگی سفال به طرح داستانی خود می‌پردازد. این رمان اثری است قصه‌گو که در دل لایه‌های داستانی خود مخاطب را به دل باورها و اندیشه‌ها و دغدغه‌های دینی مخاطب خود می‌برد و از او می‌خواهد که با او در دل داستان به این موضوعات بیاندیشد و نتیجه بگیرد.

«مثل شیشه مثل سفال» به این اعتبار نه یک داستان صرف برای لذت بردن از خوانش، که داستانی برای لذت بردن و اندیشیدن به عالی‌ترین مفاهیم دینی است.