دنده لج

«دنده لج» نام اثری داستانی است از محمد ترکاشوند. داستانی پرکشش و تعلیق از رویارویی یک پدر با فرزند جوان و سرکش خود که در اوج دروه بلوغ و جوانی به دلیل اختلاف سلیقه فکری و فرهنگی از منزل فرار کرده و پدر را برای رفع این اختلاف به فکر فرو برده است. پدر در کشاکش این اختلاف فکر با پسر به پیشنهاد دوستی قدیمی شروع به مرور خاطرات خود می‌کند تا پرده از یک شباهت بردارد. شباهتی که بر اساس آن عنوان می‌شود که پسر او کپی‌ناخوانای اوست و او به تکاپوی کشف معنای این عبارت می‌افتد و به دنبال همین کار است که قدم به مرور خاطراتی تلخ از نوجوانی خود می‌گذارد و خاطراتی را مرور می‌کند که به اصطلاح، سر او را به سنگی زده است که دوست ندارد برای فرزندش هم تکرار شود.

ترکاشوند که چندی قبل رمان «همیشه دختر» را نیز تألیف و از سوی همین ناشر منتشر کرده بود، در این داستان به شکلی جدی‌تر خود را در مقام نویسنده‌ای با دغدغه‌های اجتماعی به نمایش کشیده است. نویسنده‌ای که نشان می‌دهد بیش از هر مساله‌ای برای او کشف رفتارهای انسانی و روابط حاکم میان انسان‌ها اهمیت دارد و از همین منظر است که او در داستان خود به سراغ تنطیم رفتارهای یک خانواده از دریچه نگاه به درون آن رفته.

داستان ترکاشوند داستانی صریح و خوش‌فرم با ریتمی قابل قبول است. نویسنده در این داستان تلاش بسیاری به خرج داده است تا شخصیت محوری اثر که پدر خانواده است را در قالبی معقول و منطقی به تصویر بکشد. او یک روزنامه‌نگار فعال در بخش سیاسی است و دغدغه‌ها و دل‌مشغولی‌های خاص خودش را دارد و از همین منظر است که وقتی با پدیده ناهنجاری رفتار پسرش روبرو شده و متوجه می‌شود که نمی‌تواند با رفتارها و دانسته‌های عادی خودش آنها را تحلیل کند، سعی می‌کند تا مشکل پیش آمده برایش را در بطن خود جستجو و برای آن راه‌حلی کشف کند و از دل همین کشف است که نویسنده سفری در دل گذشته را برای مخاطبش رقم می‌زند و او را با خود در داستانی دیگر همراه می‌کند.

داستان بلند «دنده لج» رگه‌های ضعیفی از طنز را در بطن داستان خود تنیده دارد و در کنار آن بدون استفاده از تکنیک‌های روایی و با تکیه بر فرم روایی داستان‌پرداز و تقویت این وجه توانسته اثری را رقم بزند که مخاطب برای مرور و خوانش آن با سختی و ناخوشایندی همراه نشده و در پایان نیز با توجه به موضوعی که محل دغدغه صاحب اثر بوده است او را با رضایتی مبتنی بر محتوایی که در دل متن به دست او رسیده است همراه کند.