درخت بید آبی

درخت بید آبی داستان بلندی است از دوریس گیتس نویسنده معاصر آمریکایی که با ترجمه مجید عمیق از مترجمان نام آشنای ادبیات نوجوان و داستان‌های با درون مایه علمی روانه بازار شده است.

دوریس گیتس، در یکی از شهرهای کوچک ایالت کالیفرنیا به نام ماونت ویو متولد و اندکی بعد با خانواده‌اش ساکن شهرکی در حومه‌ی شهر سان جوزه در شمال کالیفرنیا می‌شود. همانجا به مدرسه می‌رود و در کتابخانه‌ی کودکان مشغول به کار می‌شود. گیتس طی سالهای ۱۹۳۰ تا ۱۹۴۰ که به نام دهه‌ی بحران بیکار‌ی و رکود و خشکسالی در تاریخ امریکا رقم خورده است در رادیوی محلی شهر فرسنو برنامه‌ی قصه گویی برای کودکان را راه اندازی می‌کند. و در همین ایام است که در مدارس موقتی که برای کودکان کارگران بیکار و فصلی و در مناطق دور افتاده احداث شده بودند به صورت مقطعی تدریس می‌کند. به آنها کتاب‌های خواندنی و آموزشی اهدا می‌کند. و این عشق به کودکان و علاقه‌ی به آموزش آنها با وجود او چنان آمیخته می‌شود که حتی بواسطه‌ی کمبود بودجه که ساعات کاریش کم شده بود ساعات فراغتش را به نوشتن داستان برای کودکان و نوجوانان اختصاص می‌دهد.

نخستین رمانش را که درونمایه‌اش از این دوران سخت رکود و بیکاری و فقر الهام گرفته شده بود، تحت عنوان «فکر بکر سارا» در سال ۱۹۳۸ منتشر می‌کند. و همزمان با او نویسنده‌ی نام آشنای ادبیات واقع گرا، جان اشتاین بک خو‌شه‌های خشم را در سال ۱۹۳۹ می‌نویسد و منتشر می‌کند.

گیتس دو سال بعد از نخستین رمانش، در سال ۱۹۴۰ رمان درخت بید آبی رنگ را که در واقع می‌توان از این رمان واقع گرا به نام خوشه‌های خشم برای نوجوانان یاد کرد می‌نویسد و در آن رنج و سختی‌های کارگران فصلی در امریکا را به تصویر از زبان و زاویه دید یک نوجوان به تصویر می‌کشد.

ویژگی اصلی متن گیتس در این رمان پیوند دقیق میان خیال و واقعیت‌هایی است که دستمایه نگارش این داستان شده است. منتقدان او و آثارش به دلیل وجود بارز چنین خصوصیتی  در زمره پیشگامان داستان‌های واقع گرا برای نوجوانان قرار داده‌اندکه قلم توانمندش در شخصیت پردازی ماهرانه‌ چنان کار کرده است که  اثری خلق می‌کند که هنوز پس از گذشت هشتاد سال نظیری مانند این رمان برای ادبیات آمریکا و جهان شکل نگرفته است.

«درخت بید آبی» ثمره تلاش‌ها و حضور مداوم گیتس در شهرک‌های محورم کارگری در آمریکا و برپایی جلسات قصه و کتابخوانی برای کودکان و نوجوانان آنهاست. از دریچه همین جلسات و نشین و حس کردن دردها و رنج‌های این مردمان بود که او چنین اثری را خلق می‌کند که از آن به عنوان سایه روشن‌های زندگی و کلاس درسی از بردباری، امیدواری، شاکر بودن، عشق به خانواده، بخشندگی، ارج نهادن به ارزش‌های انسانی یاد می‌شود.