به دیوارها بخند!

گانه اول از سه گانه مهارت های زندگی برای کودکان
تصویرگر: نازنین عباسی
طراح گرافیک: نرگس زیّانی

کتاب «به دیوارها بخند!» نوشته سید علی شجاعی نخستین مجلد از سه‌گانه داستانی او برای مخاطبان کودک و نوجوان است که در آن به آموزش مهارت‌های زندگی پرداخته شده. و در این جلد، تسلیم شرایط نشدن و ایجاد تغییر محور روایت است.

شجاعی پیش از این در دو مجلد دیگر این سه‌گانه با عناوین «هیچ طوفانی راهش را عوض نمی‌کند» و «شاید دیگران از آسمان می‌آید» به دیگر مهارت‌های اساسی مورد نیاز گروه مخاطب پرداخته بود؛ که شامل تقابل حرف و عمل و آغاز اصلاح جامعه از اصلاح خویش است. حالا در این کتاب داستانی را روایت می‌کند که در آن کودکان سردمدار اصلاح رویه‌هایی هستند که نه تنها نقشی در ایجاد آن ندارند که حتی ناچار از پذیرش شرایط تحمیل شده در آن نیز هستند.

«به دیوارها بخند!» قصه دیوارهایی است که زندگی کودکان را بدون اینکه خود بخواهند محصور کرده است. دیوارهایی از حرص و آز و طمع و در یک کلام هر آن چیزی که زندگی پیرامون آنها را ساخته و نزاع‌های بی‌دلیلی را پیرامون آنها خلق و به زندگی آنها تحمیل می‌کند.

نویسنده در این کتاب داستان مردمانی را روایت می‌کند که به بهانه‌های مختلف و به طور عمده واهی با یکدیگر درگیر هستند و این درگیری‌ها دیواری از خشم و کینه و نفرت را میان آنها ساخته است. کودکان‌شان اما به رسم کودکی و برای فرار از این موقعیت عجیب و ناراحت‌کننده برای خود شهری ساخته‌اند که تنها راه ورود به آن لبخند است و به دور ریختن کینه‌ها. شهر چنان باشکوه می‌شود که بعدها والدین آنها نیز وقتی از نزاع‌های روزانه خود دلزده می‌شوند برای رهایی و فراغت سری به آن می‌زنند تا بتوانند برای لحظاتی گذشته و آنچه بر آنها می‌رود را به فراموشی بسپارند.

سید علی شجاعی در این کتاب به خوبی دنیای کودکان را به تصویر می‌کشد که برگرفته از ذات پاک آنهاست و در ورای ذهن تمامی‌شان، آرزوی در اختیار داشتنش را دارند. او نشان داده که کودکان در پس ظاهری از خود که گویی راهی به مناسبات والدین‌شان ندارد، معماران جهانی هستند که سال‌هاست گمشده والدین آنهاست و شاید نیافتن و نجستن آن بوده که دنیای فعلی آنها را چنین تیره و سیاه کرده است.

در کنار متن این اثر بخش قابل توجهی از موفقیت این مجموعه را باید در تصویرگری و گرافیک آن جستجو کرد. تصویرگری‌های نازنین عباسی و ترسیم معصومیت کودکانه در چهره و ذهن و زمین کودکانی که او رقم زده است چنان به متن کتاب عینیت بخشیده است که به نظر می‌رسد متن در کتاب به حالتی فراتر از تکست و در حال مبدل شدن به فرامتن است. در کار گرافیک کتاب نیز می‌توان این مساله را به خوبی شاهد بود که هیچ بخش از کتاب سعی نداشته تا خود را بر بخش دیگری تحمیل کند و همه اجزا در خدمت خلق یک ساختار و مفهوم بوده‌اند.