اقیانوس آلام

محمد سهرابی با وجود طبع شاعرانه­اش از میان تمامی قوالب بیان ادبی، مینی­مال را برای روایت از چند فراز زندگی حضرت زهرا (س) انتخاب و مجموعه­ای از آنها را در قالب کتاب «اقیانوس آلام» منتشر کرده است. قالب مورد نظر سهرابی از این منظر قالبی بسیار بکر و ناب و کمتر تجربه شده برای روایت از موضوعی است که نیاز به بیانی پر احساس و تأثیرگذار برای جلب نظر مخاطب آن هم در میان انواع متن­های مشابه دارد.

اما این کتاب تنها در بیان ورایت مینی­مال خود نیست که باعث جذب مخاطب می­شود؛ بلکه مخاطب این بار بدون اینکه نشانی از متن­های مشابه در این اثر ببیند، خود را در مواجهه با متنی می­یابد که با زبانی بسیار عادی و صمیمی نوشته شده است. زبانی که مخاطبان سهرابی می­دانند زبان بیان و گفتمان خود اوست؛ زبانی که او همواره در کلامش برای روایت از اهل بیت (ع) از آن استفاده کرده و بسیار بی­پیرایه­تر و صیقل­خورده­تر از بیان عرفانی او در اشعارش است.

از سوی دیگر یکی از رویدادهای قابل اعتنای این کتاب استفاده بسیار فراوان راوی از احادیث معتبر برای ساختاردهی به متن است. سهرابی در این کتاب هر فصل کوتاه از روایت خود را از یک حدیث برگرفته است. در واقع مینی­مال­های وی را می­شود شرحی توصیفی از سوی او برای برخی احادیث روایت شده درباره بانوی دو عالم دانست که با ذوق ادبی وی تبدیل به یک روایت داستانی بکر و کمتر خوانده شده دانست و توالی داستانی آنها نیز رفته رفته به این متن ساختار یک داستان بلند داده است.

واژه­ها، عبارات، صحنه­آرایی­ها و توصیفات سهرابی در این کتاب همگی در خدمت متن و اصل روایت است. او در این کتاب و داستان­هایش قصد داستان­پردازی نداشته است، بلکه فراتر از روایت؛ به دنبال ترسیم طرحی از یک زندگی مظلومانه است که در قاموس زیست دختر پیامبر قابل توصیف است. روایت یک زندگی مظلومانه بدون تردید شامل بیانی همراه با کلامی خواهد بود که چنین حسی را با خود منتقل کنند و سهرابی با هوشمندی تمام در گزینش و چینش عبارات و اصطلاحات خود از چنین واژه­هایی بهره برده است.

سهرابی خود نیز در گفتگوهای کوتاهی که درباره این کتاب همزمان با انتشار آن انجام داده است گرایشش به انتخاب این قالب ادبی را برای روایت از زندگی حضرت زهرا، گرایش و توجه ویژه مخاطبان امروز ادبیات داستانی و مخاطبانش به قالب­های بیانی تازه و جدید است؛ قالب­های که با ذهن و زبان مخاطب امروز بیشتر همخوانی دارد و به دلیل کوتاهی و کوچکی در بیانش ساده­تر از آنچه که فکرش را بتوان کرد با مخاطب ارتباط پیدا خواهد کرد.

سهرابی همچنین تألیف این کتاب را بیان مکتوب ارادتی قلبی خودش به ساحت بانوی دو عالم عنوان کرده است.

«اقیانوس آلام» با این تفاسیر شامل یک مرور ساده و کوتاه و پر احساس از زندگی حضرت زهرا (س) به استناد احادیث و روایات است که استحکام استناد را در کنار زیبایی بیان تؤامان با هم داراست.