احتیاط! خطر حمله موش‌ها… و دیگران

کتاب «احتیاط! خطر حمله موش‌ها… و دیگران» عنوان تازه‌ترین اثر داستانی سید علی شجاعی، نویسنده جوان و خوش‌قریحه کودک و نوجوان است که از سوی انتشارات کتاب نیستان منتشر شده است.

شجاعی که پیش از این با انتشار کتاب‌هایی چون «اگر آدم برفی‌ها آب نشوند…» و «نیم من بوق» توانست نه تنها در ایران، بلکه در بسیاری از کشورهای جهان خود را به عنوان یک نویسنده صاحب‌سبک در این عرصه معرفی کند؛ در داستان تازه خود به سراغ یک قصه تمثیلی و بسیار قابل تأمل برای کودکان و نوجوانان رفته است.

«احتیاط! خطر حمله موش‌ها… و دیگران» به گفته نویسنده دومین کتاب از مجموعه سه‌گانه وی با موضوع «فلسفه برای کودکان» است که سعی دارد مفاهیم فلسفی و عمیق جامعه‌شناختی مدرن را برای مخاطب کودک و نوجوان به زبانی ساده بازبگوید.

او در کتاب تازه خود داستانی هول‌انگیز و شگفتی‌آفرین از حمله موش‌ها به مردمان روستایی را روایت می‌کند. هجومی که مردم را ناچار می‌کند برای دفع حمله موش‌ها از گربه‌ها کمک بگیرند… غافل از اینکه گربه‌ها شریک دزدند و رفیق قافله!

نکته قابل توجه در بیان داستانی شجاعی، ساده‌نویسی بسیار هنرمندانه او در متن قصه است که نشان از شناخت دقیق وی از مخاطب اثر دارد. در کنار این مسئله، نوع استفاده از واژه‌ها و نیز ترکیب‌بندی و اندازه جملات نیز موضوع دیگری است که شجاعی به کمک آنها توانسته اثری بی‌نقص و در عین حال تأثیرگذار پدید آورد.

گربه‌ها و موش‌ها و مردم روستا و کدخدای آنها در این کتاب، بدون شک یکی از بهترین نمونه‌های نمادپردازی در ادبیات کودک و نوجوان است؛ که توانسته داستان آن را جدای از مخاطب هدفش، برای مخاطبانی در سایر گروه‌های سنی نیز خواندنی کند.

از طرف دیگر شجاعی در این اثر و در کمال هنرمندی نائل به خلق یک درام داستانی برای مخاطبان کودک و نوجوان شده است. درامی که قرار نیست در انتهایش پایانی خوش و یا بد به سبک سایر نوشته‌های مألوف داشته باشد. در مقابل، نویسنده در اقدامی متفاوت و عجیب، داستان را در بیانی رئالیستی با پایانی متحورانه باز می‌گذارد.

نکته قابل‌توجه دیگری که کتاب شجاعی را برای مخاطبان آن خواندنی و دیدنی کرده است، تصویرگری‌های قابل اعتنایی است که توسط نازنین عباسی انجام شده و با طراحی گرافیک نرگس زیانی در این اثر جای گرفته است.

زیبای فرامتنی این تصاویر تا اندازه‌ای است که می‌توان آنها را بدون داشتن یک متن داستانی به خودی خود بیان‌کننده قصه‌ای منحصربه‌فرد دانست. خلاقیت این دو هنرمند در ساخت و ایجاد ترکیب هنری این کتاب، از این اثر ترکیبی تحسین‌برانگیز ساخته که در مجموع کارکردی فراتر از ساختارهای تجربه‌شده کتاب کودک و نوجوان دارد و مخاطب را از همین منظر با خود همراه می‌کند.

این تصویرگری با استفاده از ایده بکر خود که حاکی از وجود دست‌های پشت پرده در طول تمام داستان است و نیز استفاده از رنگ‌های گرم و پرحرکت در نقاشی آن، خود به تنهایی راوی داستانی یکتا و مکمل داستان متن کتاب شده است و بدون شک به توفیق این اثر خواهد افزود.