از جدیدترین داستان کوتاه طنز سید مهدی شجاعی تا جشنی که با جنگ فرقی نداشت

«کوتاه با داستان»، طرح جدیدی است که به همت فرهنگسرای اندیشه و انتشارات نیستان و با میزبانی سید مهدی شجاعی برگزار می‌شود. در این مجموعه جلسات که هدف از برگزاری آن ترویج داستان ‌کوتاه است، نویسندگان نام‌آشنای کشور، داستان‌های کوتاه خود را برای علاقه مندان می‌خوانند و مخاطبین نیز از شنیدن این داستان‌ها لذت خواهند برد. اولین جلسه از این نشست، با حضور سید مهدی شجاعی، احمد دهقان، سعیده شفیعی و نسیم عرب‌امیری به عنوان مهمانان اصلی در فرهنگسرای اندیشه برگزار شد. هم‌چنین تعداد زیادی از علاقه‌مندان به ادبیات و نویسندگان این حوزه نیز در جلسه حضور پیدا کردند.

در ابتدای این جلسه، سید مهدی شجاعی، نویسنده نام‌آشنای کشور که میزبان برنامه «کوتاه با داستان» در فرهنگسرای اندیشه نیز است، صحبت کرد و ضمن خوشامدگویی به حاضران گفت: در اوضاع و احوالات این روزها، شاید خیلی‌ها دل و دماغ خیلی از کارها را نداشته باشند و البته گرفتاری‌های زیاد سبب می‌شود که توجهات به موضوع هنر کم شود. از این جهت، حضور شما مخاطبین و علاقه‌مندان در این جلسه، همت بسیار بزرگی است و آن را قدر می‌دانیم. امیدواریم که بتوانیم اهدافی که پیش‌بینی کرده‌ایم را به اجرا دربیاوریم.

داستان کوتاه؛ قالب مناسب ادبی برای انتقال مفاهیم امروزی

وی به اهمیت توجه به داستان کوتاه اشاره کرد و گفت: احساس می‌شد که توجه به داستان کوتاه در کشور دچار ضعف شده است در حالی که داستان کوتاه خیلی بیش‌تر از قالب‌های دیگر در شرایط کنونی ما می‌تواند حرف برای گفتن داشته باشد و ظرف انتقال پیام‌ها و مفاهیم باشد. بر این اساس، تصمیم گرفتیم که بنیان چنین جلسه‌ای را شکل بدهیم. البته اهداف و مقاصد دیگری نیز در این موضوع وجود دارد که در جریان دعوت از عزیزان نویسنده اشاره کردم. مقدمات تشکیل آکادمی داستان‌نویسی در ایران می‌تواند در چنین مجموعه‌ای شکل بگیرد و ثانیا تعامل مخاطب با نویسنده به صورت مستقیم، یکی از اهداف جدی برگزاری این جلسات است. قطعا این دست جلسات منجر به همدلی بیش‌تر بین اهالی قلم با افکار مختلف می‌شود و یکی از ثمرات مهم آن خواهد بود. در این پروسه، به لطف خداوند با پیشنهاد یکی از دوستان نیز روبه‌رو شدیم و قرار شد تا تعاملاتی با مجموعه‌ای از دوستان که فیلم کوتاه تولید می‌کنند داشته باشیم چرا که فیلم کوتاه نیز خود در قالب داستان کوتاه قرار می‌گیرد. امیدواریم که این دوستان نیز به جمع ما بپیوندند تا یک تشکل و هماهنگی دقیقی در بین ما ایجاد شود. با وجود ترافیک، مشکلات و … حضور در این جلسات همت زیادی می‌خواهد و می‌دانم که برای حضور در این جلسه به زحمت افتادید. امیدواریم که در نهایت احساس کنید که این حضور ارزشمند بوده است. از همه کسانی که به نوعی بانی این جلسات بودند، تشکر می‌کنم. از آقای آشتیانی، اخوی بنده، مجموعه فرهنگسرای اندیشه و … تشکر می‌کنم چرا که با همت آنان این کار به ثمر می‌رسید و در غیر این صورت، این موضوع امکان‌پذیر نبود و از توان من خارج بود. باید از آقای دهقان تشکر کنم. ما با ایشان این جلسات را شروع کردیم و این موضوع مطلع بسیار مبارک و درخشانی برای ما است.

در ادامه، احمد دهقان، نویسنده برجسته کشور، صحبت کرد. او در سخنانی کوتاه گفت: خیلی خوش‌حالم که این‌جا هستم. در این‌جا آمده‌ایم که داستان کوتاه بخوانیم و بشنویم.

اولین داستان کوتاه خوانده شده؛ «ایستگاه گروخوان» نوشته سعیده شفیعی

بعد از این مقدمه از سوی سید مهدی شجاعی و احمد دهقان، جلسه «کوتاه با داستان» آغاز گردید. اولین نویسنده‌ای که داستان کوتاه خود را خواند، سعیده شفیعی، نویسنده کتاب «ایستگاه گورخوان» بود. او برای این جلسه، داستان کوتاه «ایستگاه گورخوان» را انتخاب کرده بود که برای حاضران در سالن خواند.

سعیده شفیعی، نویسنده جنوبی کشور است که در استان خوزستان به دنیا آمده است. او که اولین داستان کوتاه خود را در ۱۳ سالگی نوشته است، تحصیلات آکادمیک خود را در رشته ادبیات و زبان فارسی در مقطع فوق‌لیسانس به پایان رسانده است و از سال ۱۳۸۵ نوشتن داستان کوتاه را زیر نظر اساتیدی همچون داود غفارزادگان آغاز کرده است. مجموعه داستان «ایستگاه گورخوان» جدیدترین اثری است که از او در انتشارات نیستان منتشر شده است.

وی قبل از خواندن این داستان در سخنانی گفت: خاطرم هست که وقتی ۱۲ ساله بودم، کتابی از انتشارات سوره با نام «دو کبوتر، دو پنجره، یک پرواز» به دست من رسید که خیلی آن را دوست داشتم و چندین بار آن را خواندم. نویسنده آن کتاب آقای سید مهدی شجاعی بود که همیشه دوست داشتم ایشان را از نزدیک ببینم. امروز افتخار می‌کنم که پس از سال‌ها، در خدمت ایشان هستم و او را از نزدیک می‌بینم.

ماجرای دزدانی که این روزها کارشان راحت‌تر شده است!!

بخش بعدی جلسه، اختصاص به خواندن شعر طنز داشت و نسیم عرب‌امیری، شاعر طنز‌پرداز، به روی صحنه آمد. او قبل از خواندن شعر خود گفت: خوش‌حال هستم که امروز در این جلسه هستم و امیدوارم که این جلسه با مدیریت استاد شجاعی تداوم داشته باشد. به نظرم این جلسات، علاوه بر انتقال تجربیات، کارکرد بسیار مثبت دیگری نیز دارد و آن هم دیدار با اساتید بزرگ داستان‌نویسی کشور است. شعری که امروز برای خواندن انتخاب کردم، از کتاب «کجایی که یادت‌ بخیر» است که انتشارات نیستان آن را منتشر کرده است. در این کتاب به سنت‌هایی که در گذشته بوده است پرداختم و توجه ویژه‌ای به سبک زندگی که در گذشته بوده است و اکنون فراموش شده است، کردم.

عرب‌امیری اولین شعر طنز خود را با موضوع «دزدی» خواند. به اعتقاد این شاعر طنز‌پرداز، دزدان در گذشته، سختی‌های بسیار زیادی می‌کشیدند و به نوعی نون بازوی خود را می‌خوردند در حالی که امروزه، دزدی نیز آسان‌تر شده است و واژه‌ی معادل آن نیز بسیار شیک‌تر شده است و آن هم «اختلاس» است.

سید مهدی شجاعی به تحسین این شاعر طنزپرداز پرداخت و گفت:‌ شعر ایشان حس و حال آقای ابوالفضل زرویی نصرآباد را برای ما تداعی می‌کند چرا که ایشان یکی از شاگردان برجسته استاد زرویی هستند و به خوبی راهشان را ادامه دادند. باید از دوستانی که در این برنامه حضور دارند تشکر کنم، از آقایان کرمیار، تورج زاهدی، حسین حقیقی، خسرو آقایاری، محمدمهدی رسولی، محمدرضا زائری، نصر‌الله قادری، حمید افخمی و خانم‌ها سلیمانی و کواکبیان تشکر کنم. هم‌چنین در این جلسه، آقای حسین انتظامی، قائم‌مقام وزیر ارشاد، حضور دارند. از ایشان درخواست داشتیم تا در این جلسه حضور داشته باشند و دقایقی را از ایشان استفاده کنیم.

قائم مقام وزیر ارشاد، مهمان ویژه جلسه؛ «کوتاه با داستان» شجره طبیه خواهد شد

حسین انتظامی که مهمان ویژه این جلسه از برنامه «کوتاه با داستان» بود، به سخنرانی پرداخت و گفت: از این که این جمعیت را در این جلسه دیدم بسیار خوش‌حال شدم چرا که جلسات اول هر اقدام بزرگی، به لحاظ کمی، جمعیت کمی را داراست. بنابراین از این جهت و با دیدن این جمعیت زیاد از علاقه‌مندان، بسیار خوش‌حال شدم و به آقای شجاعی تبریک می‌گویم. مطمئن هستم که این طرحی که آغاز شده است، شجره طیبه‌ای خواهد بود و انشاالله تداوم پیدا خواهد کرد. این جلسه، منهای جنبه‌های استعدادیابی، می‌تواند یک محفل ادبی باشد. ما متاسفانه در کشورمان، از این دست محفل‌ها که در آن نویسنده‌ها بیایند و کارهای خود را بخوانند نداریم. این جلسات باعث می‌شود که اساتید، کارهای نویسندگان جوان را ببیند و همین موضوع منجر به صیقل‌خوردن کارها، دیده‌شدن آنان و … خواهد شد. قصد من از حضور در این جلسه، خداقوت گفتن برای همت بستن به چنین کاری بود. نقش و اثر استاد شجاعی در این جلسه را همه شما بیش از من می‌دانید. ایشان واقعا یکی از مفاخر بزرگ کشور است. طبعا کسی در این جایگاه، می‌تواند بنشیند و کار خودش را انجام بدهد. قطعا همه شما نقش ایشان در دهه‌های گذشته در انتشارات‌های برگ و نیستان را رصد کرده‌اید. یکی از کارهای مهم ایشان استعدادیابی و نشستن پای درد و دل نویسندگان است که بتوانند اثرشان را به بازار بدهند و دیده بشوند. در شرایطی که نسبت به نویسنده‌ها بی‌توجهی می‌شود، ایشان یک تنه این کار بزرگ را جلو می‌برد. کاری هم که امروز آغاز شده است و انشاالله ادامه پیدا خواهد کرد، چنین رسالتی دارد. حتما شنیده‌اید که در مدارس فرانسه، داستان‌کوتاه‌خوانی و نوشتن یک تجربه از زندگی در قالب داستان کوتاه، تدریس می‌شود. ما متاسفانه چنین چیزی را در نظام آموزشی خود نداریم. شما در داستان کوتاه برشی از زندگی را می‌بینید که چه بسا صیقل زدن آن سخت‌تر از یک رمان با تمام گستردگی‌های مختلف خود باشد. داستان کوتاه برای نوجوانان و جوانان ما از ارزش بسیار بیش‌تری برخوردار است و می‌تواند در شکوفایی استعدادهای آنان مفید باشد.

رونمایی از داستان کوتاه جدید احمد دهقان؛ «جشن جنگ» روایتی از جشنی که هیچ فرقی با جنگ ندارد!

در بخش بعدی برنامه، نوبت به احمد دهقان رسید که داستان کوتاه خود را بخواند. پیش از این که او این داستان را بخواند، یک کلیپ معرفی از آثار و نوشته‌های او برای علاقه‌مندان پخش شد.

احمد دهقان، نویسنده نام‌آشنای کشور است که بیش از ۲ دهه است که آثار او توجه تمام علاقه‌مندان را به خود جلب کرده است. اولین رمان او «سفر به گرای ۲۷۰ درجه» است که در سال ۱۳۷۵ منتشر شد. «پال اسپراکمن» نایب رئیس مرکز مطالعات دانشگاهی خاورمیانه در دانشگاه راتجرز نیوجرسی آمریکا این رمان را به زبان انگلیسی ترجمه کرد، در سال ۱۳۹۳، این رمان به زبان روسی ترجمه شد و سال گذشته نیز به زبان ایتالیایی ترجمه شد و در این کشور اروپایی به چاپ رسید. دهقان درباره‌ی انتخاب شخصیت میرزا در این رمان خاطره جالبی را مطرح می‌کند و می‌گوید «بعد از نوشتن رمان، احساس کردم که انگار رمانم چیزی کم دارد و باید شخصیت دیگری را پیدا کنم. خاطرم هست که همراه با یکی از دوستانم سوار بر موتور سیکلت بودیم و او ماجرای شخصیتی به اسم میرزا را در مناطق جنگی برایم تعریف کرد. همین موضوع باعث شد تا شخصیت «میرزا» را به رمان اضافه کنم و مجددا رمان را بازنویسی کردم». کتاب دیگر او «من قاتل پسرتان‌ هستم» است که در سال ۱۳۸۳ به چاپ رسیده است. ماجرای این کتاب، راجع به رزمنده‌ای است که مجبور می‌شود در شرایطی سخت و دشوار، هم‌رزم خود را بکشد. ترجمه انگلیسی این کتاب در سایت «آمازون» ارائه شده است.

دهقان که برای خواندن داستان کوتاه خود به روی صحنه آمده بود، در سخنانی به معرفی این داستان پرداخت و گفت: سال‌ها پیش مجموعه داستانی را نوشتم که داستان «من قاتل پسرتان هستم» در آن وجود داشت و آن هم نام کتاب شد. سال‌ها داستان کوتاه ننوشتم و اکنون مجددا به نوشتن یک مجموعه داستان کوتاه جدید روی آوردم که احتمالا امسال نیز به چاپ خواهد رسید. در این مجموعه، داستانی با نام «جشن جنگ» وجود دارد که می‌خواهم امروز آن را برایتان بخوانم.

احمد دهقان، سپس داستان «جشن جنگ» خود را خواند که با استقبال بسیار زیاد حاضران در سالن همراه بود. واکنش‌های حاضران در جلسه، نسبت به این داستان بسیار جالب بود. یکی از حاضران در جلسه راجع به این داستان گفت: «من بچه خوزستان هستم و تمام دوران جنگ را در این منطقه زندگی کردم. داستان‌های احمد دهقان، تنها داستان‌هایی بود که واقعیت داشت و با چیزهایی که من دیده بودم، منطبق بود. باید دقت کنیم که جنگ شوخی برنمی‌دارد و موضوعی کاملا جدی است. داستانی که امروز خوانده شد، با شرایط امروز ما، هم‌خوانی عجیبی دارد و از این جهت چه قدر خوب است که این خاطرات و داستان‌ها دوباره خوانده شود تا جوانان و مردم ما بدانند که جنگ به هیچ‌وجه شوخی نیست. در بخش‌های زیادی از این داستان، بغض خود را به سختی فرو بردم»

سید مهدی شجاعی نیز به تحسین داستان احمد دهقان پرداخت و گفت: به نظرم، احمد دهقان، در حوزه داستان جنگ، منحصر به فرد است. او کسی است که از دل جنگ بیرون آمده و تمام اصول و تاکتیک‌های داستان‌نویسی را به بهترین نحو آموخته است. یک وجه از داستا‌ن‌های ایشان توجه به اصل واقعیت است و وجه دیگر سوار بودن بر تکنیک‌های داستان نویسی است. ایشان در این داستان، لایه‌های دیگری از جنگ و البته بخش‌های نمادین آن را به نمایش درآورده‌اند. در حقیقت، آن چیزی که خوانده شد، بسیار فراتر از یک گزارش جنگ است و مفاهیمی که زیر پوست جنگ وجود دارد و برگرفته از آن است را به نمایش درمی‌آورد. ما انشالله در ادامه این جلسات از حضور نویسندگان ارزشمندی هم چون آقای امیرخانی، آقای غفارزادگان، آقای بایرامی و … که از پیش با آنان صحبت کرده‌ایم بهره‌مند خواهیم شد.

جدیدترین داستان کوتاه طنز سید مهدی شجاعی پایان بخش اولین جلسه «کوتاه با داستان»

بخش بعدی برنامه، اختصاص به خوانش شعر طنز داشت. نسیم عرب‌امیری، دومین شعر طنز خود را با موضوع «رواج بی‌ادبی‌ در بین مردم امروزی جامعه» خواند و پس از آن سید مهدی شجاعی، یکی از جدیدترین داستان‌های کوتاه خود را با عنوان «از کرامات شیخ ما» خواند. این داستان کوتاه طنز، با استقبال بسیار زیاد علاقه‌مندان همراه بود.

در بخش پایانی برنامه نیز سومین شعر طنز خانم نسیم عرب‌امیری با موضوع «عشق و عاشقی‌های امروزی» خوانده شد و اولین جلسه از برنامه «کوتاه با داستان» با این حسن ختام به پایان رسید.