قصه‌ی اعداد در قرآن

روش قرآن کریم در تربیت انسان‌ها، تولید یک جهان خاص پیرامون آن‌هاست که فضایل اخلاقی را در آنان بارور می‌سازد و رذایل اخلاقی را از آنان دور می‌گرداند. به عنوان نمونه، تأکید قرآن بر این که همه داشته‌های انسان‌ها از آن خداست و آنان امانتدارانی بیش نیستند. کار انفاق را بر آنان آسان می‌سازد و موانع درونی انفاق را برطرف می‌نماید. کسی که مال و ثروت خود را ملک واقعی خود می‌پندارد، به راحتی نمی‌تواند آن را به نیازمندان بدهد تا در حالی که اگر کسی مال و ثروت را ملک حقیقی خدا بشمارد، از مصرف آن در راه او امر الهی دریغ نخواهد کرد.

برای آن‌که فرزندان، با جهان مورد نظر قرآن آشنا شوند، نباید تنها به بیان برخی معارف قرآن بسنده کنیم. انحصار بیان معارف قرآن به بیان حکایت‌ها و قصه‌های قرآن، فرزندان ما را از رسیدن به تصور درست از خود، خلقت و خالق، محروم می‌دارد و بهره‌مندی آنان را از قرآن به شدّت محدود می‌کند. با محرومیت از معارف گسترده‌ی قرآن، تربیت دینی نیز آن‌چنان که باید و شاید تحقق پیدا نمی‌کند و به اندکی امر و نهی ظاهری کنترل می‌یابد.

بر اساس آن چه گفته شد، ما نباید در بیان معارف قرآنی، خود را در یک یا دو موضوع منحصر سازیم و فرزندانمان را از میوه‌های معنوی متعددی که خدا به آنان عطا فرموده، محروم نماییم.

حجم بسیار زیادی از آیات قرآن مربوط به قصه‌ها و حکایت‌های آن است که خواندن آن‌ها برای همه جذاب است. قصّه‌ها و حکایت‌ها، بسیار دلنشین‌اند و مطالعه‌ هر قسمتی را آسان می‌سازند و تصویری عینی از موضوعات مورد نظر گوینده ارائه می‌دهند. با این حال، امتیازات قصه‌ها و حکایت‌های قرآن، نباید ما را از دیگر لطایف و ظرایف و حقایق و دقایق قرآن غافل سازد و آثار قرآنی حوزه‌ی کودک و نوجوان، به انتشار مکرر قصه‌های قرآن از سوی ناشران متعدد منحصر شود.

هیچ اشکالی ندارد که برای خدمت بهتر به قرآن و ترویج هنرمندانه‌تر معارف این کتاب سترگ، تجربه مسیحیت را در ترویج انجیل بررسی کنیم و از قالب‌های نوینی که نویسندگان مسیحی- به‌ویژه نویسندگان کودک و نوجوان ـ کار بهره برده‌اند، ما نیز بهره ببریم. بیان معارف قرآن ـ و البته با لحاظ همه‌ی موضوعات مهم و نه فقط قصه‌ها ـ در قالب‌های متنوع، فرصت‌های تازه‌ای را برای ترویج این معارف نصیب ما می‌سازد و مخاطب را نیز با زوایای نوتری از کتاب آشنا می‌گرداند.

از سوی دیگر، وقتی ما معارف ناب قرآن را در ظرف‌ها و قالب‌های جدیدتری عرضه می‌کنیم، مخاطب، از مطالعه‌ی آثار متعدد قرآن احساس ملال نمی‌کند و از شوق او برای دانستن بیشتر از قرآن نمی‌کاهد. حال آن‌که وقتی ما در بیان معارف قرآن، فقط به قصه‌های قرآن می‌پردازیم، مخاطب ما پس از مطالعه‌ی یک یا دو عنوان با این موضوع، دیگر انگیزه‌ای برای مطالعه بیش‌تر در حوزه معارف قرآن ندارد.

آن‌چه گفته شد، مقدماتی بود که به تألیف کتاب «سرزمین عددهای قرآنی» انجامید. در این کتاب، به بهانه‌ای جدید، معارف قرآنی توضیح داده می‌شود و با محوریت عددهایی که در قرآن آمده، موضوعات متنوعی برای کودکان و نوجوانان شرح داده می‌شود. این قالب جدید، این امکان را فراهم می‌سازد که در کنار توجّه به برخی قصه‌ها، معارفی مانند مراحل خلقت، بال‌های فرشتگان، وجود هفت آسمان، تعداد نگهبانان جهنم و تعداد درهای آن، حمایت‌های غیبی خدا از مؤمنان، مدت زمان قیامت و مانند این‌ها نیز برای مخاطبان گفته شود روشن است که این حقایق قرآنی نیز همچون قصه‌های قرآن، تأثیر عمیقی در جهان‌بینی کودکان و نوجوانان دارند.

کتاب «سرزمین عددهای قرآنی» به شرح و توضیح پنجاه و یک عدد قرآنی می‌پردازد و درباره‌ی هریک از این عدد، توضیحات روشنی را ارائه می‌دهد. تصویرهای زیبای کتاب که حاصل تلاش سرکار خانم عباسی است نیز مطالعه‌ی کتاب را آسان‌تر می‌سازد. امید آن که با تألیف آثاری همچون «سرزمین عددهای قرآنی» ویترین متنوعی از آثار قرآنی بیش چشم کودکان و نوجوانان قرار گیرد و پیش از پیش، زمینه‌ی بهره‌مندی آنان از قرآن کریم فراهم گردد.

* این مطلب به قلم نویسنده کتاب نوشته شده

منبع: الف