اخبار
کتاب بحران عروسکی نقد بر جامعه‌ای است که از آرمان‌های جنگ دور شده
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، جلسه نقد و بررسی کتاب بحران عروسکی با حضور مهدی نورمحمدزاده نویسنده کتاب، محمدرضا گودرزی و خلیل نیکپور به عنوان منتقد عصر امروز در فرهنگسرای گلستان برگزار شد.
خلیل نیکپور در ابتدای سخنانش به بررسی تک تک داستان‌های این کتاب پرداخت و گفت: داستان سوم این کتاب درباره جانبازی است که بر اثر جانباز شدن نمی‌تواند بچه‌دار شود. صحبت‌های اطرافیان او و رخ دادن یکسری اتفاقات باعث ناراحتی او می‌شود. در حقیقت در این داستان می‌بینیم که یک جانباز دچار درک نشدن و فهمیده نشدن از سوی جامعه‌اش می‌شود. داستان چهارم، داستان نوجوانانه‌ای است که به خانواده همین جانبازان می‌پردازد. تعدادی از بچه‌ها قصد دارند به کوه بروند که در این میان پدر یکی از بچه‌ها جانباز جنگ است او به دلیل شوخی‌ها و رفتارهای دوستانش خجالت می‌کشد اما در ادامه داستان می‌بینیم که همین بچه که در رنج و کشمکش درونی است به دلیل فرهنگ و تربیت خود می‌تواند رفتارهایی شبیه پدرش که رفتارهایی قابل تقدیر در جامعه است از خود نشان دهد.
وی همچنین ادامه داد: داستان پنجم اعترافات یکی از اعضای گروه مجاهدین است که از طریق اینترنت به خواهرزاده‌اش می‌گوید. در این داستان می‌بینیم که این عضو گروه مجاهدین درباره تردیدها و اتفاقات رخ داده برای خودش صحبت می‌کند که باعث می‌شود او از این گروه فرار کند. حال او به اشتباه خود پی برده و اعترافات خود را برای خواهرزاده‌اش تعریف می‌کند. البته درباره این داستان باید گفت با توجه به قضاوت نویسنده در بیشتر داستان کمی آن را ضعیف کرده است. داستان ششم که اسم آن بحران عروسکی است درباره ترویج ارزش های دینی بین بچه‌ها صحبت می‌کند. در این داستان می‌بینیم که موضوع بر سر انتخاب عروسک با حجاب است. در حقیقت در این داستان می‌بینیم که افراد جانباز می‌بینند که ارزش‌ها در جامعه‌شان از بین رفته است. داستان هفتم که تجمیع همه این داستان‌ها است حدیث نفسی درباره نویسنده است و به‌گونه‌ای شرح این کتاب از زبان نویسنده است. در این داستان می‌خوانیم که به نویسنده سفارش شده تا درباره جبهه و جنگ بنویسد اما او بنا به دلایلی نمی‌تواند این کار را انجام بدهد اما یک فایل صوتی که در آسایشگاه جانبازان از کسی به نام حبیب می‌گیرد به او انگیزه نوشتن این کتاب را می‌دهد.
نیکپور در پایان سخنان خود گفت: ۷ تا بودن داستان‌های این کتاب معانی نظیر ۷ آسمان و یا ۷ شهر عشق را برای خواننده تداعی می‌کند اما به نظر من مهمترین معنای این عدد، ۷ وادی عشق است که می‌توان این ۷ وادی را با ۷ داستان این کتاب تطبیق داد. محور اصلی همه این داستان‌ها افرادی هستند که برای کشورشان زندگی‌شان را فدا کردند اما جامعه اکنون با آنها همدردی نمی‌کند و به نظر می‌رسد که آرمان‌های این افراد کمرنگ شده است.
در ادامه جلسه محمدرضا گودرزی به سخنرانی پرداخت و گفت: داستان این کتاب از نظر گونه‌بندی همگی واقع‌گرا هستند. داستان‌های واقع‌گرا به دو دسته اجتماعی و مدرن تقسیم‌بندی می‌شوند. داستان واقع‌گرای اجتماعی درباره مباحث عمومی جامعه صحبت می‌کند و فرد در آن مطرح نیست. تمام داستان‌های این کتاب به غیر از داستان آخر همه از نوع واقع‌گرایی اجتماعی هستند. هدف اینگونه نوشتن آن است که نویسنده می‌خواهد مفهومی را که از قبل درباره آن اندیشیده و آن را قبول دارد، در قالب متن به خواننده منتقل کند و این دقیقا همان کاری است که مولوی در کتاب مثنوی خود انجام داده است.
وی ادامه داد: از نظر موضوعی داستان‌های این کتاب پیرامون جنگ و تبعات آن در یک جامعه است. از نظر مفهوم راوی کسی است که نویسنده او را برای انتقال مفاهیم به مخاطب انتخاب می‌کند. راوی ۴ داستان از داستان‌های این کتاب اول شخص است که البته در داستان مجنون جزیره راوی مونث است. معمولا نویسنده‌ها راوی خود را اینگونه انتخاب نمی‌کنند. انتخاب راوی غیر همجنس کار اشتباهی است چرا که وقتی یک نویسنده به جای راوی مونث صحبت می‌کند باید خود را از نظر فلسفی هم با او تطبیق دهد امکان چنین کاری نیست.
گودرزی خاطر نشان کرد: در داستان بحران عروسکی راوی مخاطب درون متن است و در ۳ داستان دیگر مخاطب اول شخص تلویحی است.۳ داستان از ۷ داستان این کتاب به هم پیوسته هستند و شخصیت‌ها در آن تکرار می‌شود. نقطه اتصال این داستان‌ها موضوع جنگ و تبعات آن است.
وی ادامه داد: اگر چه در این داستان راوی دانای کل نداریم اما هیچ راوی نمایشی نیز وجود ندارد. راوی نمایشی به این معنا است که نویسنده به ذهن هیچ کس کار ندارد و فقط مثل یک دوربین روایت‌گری می‌کند. به نظر من کتاب بحران عروسکی نقد بر جامعه است که از آرمان‌های جنگ دور شده است. جامعه‌ای که در آن خیلی‌ها به فکر موقعیت خود افتادند و به دنبال مادیات رفتند.
این نویسنده ادامه داد: داستان‌ها معمولا از نظر تاثیر بر خواننده دو وجه دارند؛ وجه ادراک زیباشناسی و حسی و وجه قوه عاقله. داستانی خوب است که هر دو تاثیر را بر خواننده بگذارد. پایان داستان‌ها در این کتاب ناگهانی است و این موضوع به این دلیل است که بتواند تعلیق و کشش را در داستان ایجاد کند. استفاده ماجرا و حوادث در داستان‌ها موضوعی است که امروزه کمتر در نوشته‌ها می‌بینیم ما در اینگونه داستان‌نویسی باید به روانشناسی آن توجه کنیم.
محمدرضا گودرزی در پایان سخنان خود گفت: نثر داستان روشن و شفاف است و با توجه به اینکه این کتاب اولین کتاب مهدی نورمحمدزاده است بسیار خوب است. به نظر من بهترین داستان‌های این کتاب داستان اول و داستان آخر است. داستان اول از این جهت قابل تقدیر است که طرح‌های حبیب، طرح‌هایی است که بسیار ارزشمند است و داستان آخر از این جهت قابل تقدیر است که پست مدرن است.
این جلسه با پرسش و پاسخ حاضرین و سخنان کوتاه نویسنده کتاب به پایان رسید.
http://www.tasnimnews.com/Home/Single/543450