اخبار
تفسیری ساده و تدبری نو
اسفند
صاحب این اثر استاد سید مجتبی حسینی است. وی دروس حوزوی را از نوجوانی آغاز کرد و در سن سی سالگی به درجۀ اجتهاد رسید. او پس از اتمام تحصیل در رشتۀ راه و ساختمان دانشگاه تهران، کارشناسی ارشد معماری و کارشناسی ارشد فلسفۀ علم را نیز به کارنامۀ خود افزود. از این دانشمند و محقق علوم دینی تاکنون بیش از هزار و سیصد ساعت سخنرانی و چند صد جلسه تفسیر و تدریس اصول و فقه و سی کتاب منتشر شده است. کتاب حاضر جدیدترین اثر اوست که به تفسیر قرآن اختصاص دارد.
این کتاب جلد اول یک مجموعۀ چندجلدی خواهد بود و در واقع یک تألیف مکتوب نیست، بلکه در اصل پیاده‌شدۀ بیانات شفاهی جلسات تفسیر و تدبر استاد حسینی است. لذا سادگی و روانی بیان شفاهی را در خلال همۀ مباحث حس می‌کنیم. کتاب از دو بخش کلی تشکیل شده که هر کدام متکفل تفسیر یک سوره است. بخش اول سورۀ حمد و بخش دوم سورۀ علق.
تفسیر هر سوره با ذکر فضیلت آن، توضیح شأن نزول و بیان ارزش و اهمیتش آغاز می‌شود. پس از آن، هر آیه جداگانه موضوع تفسیر و تدبر قرار می‌گیرد. هر آیه نیز در ابتدا تک‌تک واژگان و مفرداتش جداگانه تحلیل لغوی می‌شوند. پس از آن نوبت به کلیت آیه می‌رسد. نظر بعضی از مفسران گذشته و سخنان برخی از معاصران (موافقان و مخالفان) نیز مورد اشاره قرار می‌گیرد. نکاتی هم متناسب با شرایط امروز و مسائل این روزگار مطرح می‌شود. هدف هم این است که قرآن برای این زمانه چراغ هدایت باشد. ارتباط میان آیات هم از قلم نیفتاده است. در کل، کسانی که به دنبال تفسیری ساده و آسان و روان می‌گردند، این کتاب را خواهند پسندید. این هم نمونه‌ای از سبک و بیان کتاب:
«انسان‌ها همه به دنبال این محبوبند، اما گاه راه را گم می‌کنند و مصداقش را اشتباه می‌گیرند و معشوق ناشایست، به معنی اعم را انتخاب می‌کنند.
جنگ هفتادودو ملت همه را عذر بنه / چون ندیدند حقیقت ره افسانه زدند (دیوان حافظ)
هر کسی به دنبال محبوبی می‌گردد و برای خودش معشوق می‌گیرد، معشوق‌هایی چون شهرت، شهوت، قدرت، ثروت و…؛ و به دنبال معشوق خود حرکت و تلاش می‌کند، ولی ممکن است پس از چندی ارضا نشده، پشیمان شود یا به بن‌بست برسد و گاه تا آخر عمر در غفلت به سر برده، معنی اصیل عشق و حیات را درک ننموده و بی‌حاصل جهان را ترک کند.
عشق‌هایی کز پی رنگی بود / عشق نبود، عاقبت ننگی بود
زآنکه عشق مردگان پاینده نیست / چون که مرده سوی ما آینده نیست
عشق آن زنده گزین کو باقی است / وز شراب جان‌فزایت ساقی است (مثنوی معنوی، دفتر اول)
در انسان‌شناسی اسلامی، انسان آمیخته‌ای از این دو بعد خاکی و روحانی است و برنامۀ تکاملی و رشد انسان باید با توجه به این ابعاد تدوین شود. افراط‌ها و تفریط‌ها، از جهالت است و عاقبتش ندامت و خسارت. در برنامۀ تکاملی انسان، باید به تمامی جنبه‌های وجودی او و تمامی غرایزش توجه شود. باید محبوب اصلی به او معرفی شود تا آزادانه بتواند در راه محبوبش تلاش و ایثار کند. زیرا در سیستم وجودی او، اساس محبت و خدمت به محبوب بنا شده است.
جمله معشوق است و عاشق پرده‌ای/ زنده معشوق است و عاشق مرده‌ای (مثنوی معنوی، دفتر اول)
و همین محبت‌هاست که اگر در مسیر اصلی و فطری‌اش بیفتد، شور، عشق، ایمان، ایثار و حماسه می‌آفریند و شتابی به حرکت انسان می‌دهد که نظیرش یافت نمی‌شود.
بی‌کشش کوشش عاشق به مقامی نرسد / فارغ از سعی بود سالک اگر مجذوب است (دیوان غزلیات، صائب تبریزی)»
منبع: الف