میمهمان گفتگوی امروز ما مریم ولی نویسنده ی کتاب یک نفس تا نگاهت است.
مریم ولی متولد ۱۳۶۰ تهران، متاهل، لیسانس مترجمی زبان انگلیسی و فوق لیسانس آموزش زبان انگلیسی است.
چه عاملی باعث شد به سمت نوشتن و رمان کشش داشته باشید و اینکه این بارقه ها از چه زمانی در شما نمایان شد؟: علاقه من به نوشتن، از دوران دبیرستان شروع شد. بهویژه اینکه درس ادبیات و خصوصا انشاء را خیلی دوست داشتم. تااینکه برای انتخاب رشته کنکور و ورود به دانشگاه رشته مترجمی انگلیسی رو انتخاب کردم؛ چون حقیقتاً فکر نمیکردم که بتونم وارد دنیای نویسندگی بشوم و انتظار داشتم با ترجمه مقداری به نوشتن نزدیک شوم. اما ترجمه هیچوقت قابل مقایسه با حسی که به نوشتن داشتم، نبود. تااینکه توسط انتشارات نیستان با آقای سیدعلی شجاعی آشنا شدم و در کلاس نویسندگی ایشان شرکت کردم و با صلاحدید ایشان نوشتن رمان را آغاز کردم.
چه چالش هایی در مسیرتان برای نویسنده شدن وجود داشت؟: ازآنجاکه تجربه اولم در نوشتن رمان بود و من بیشتر با موهبت روبرو بودم تا چالش. آشنایی با انتشارات محترم نیستان و همراهی آقای سیدعلی شجاعی خیلی برای من غنیمت بزرگی بود که بتوانم در کنار ایشان هم مسیر نوشتن را بهراحتی پیش ببرم و هم بتوانم به لحاظ رفتاری و اخلاقی از حضورشان بهرهمند شوم؛ و چون همانطور که در طی این مسیر یاد گرفتهام هدف از نوشتن رمان آئینی، ارتقاء اخلاقی و عرض ادب به ساحت امام معصوم است، بیشترین چالشی که با آن روبهرو بودم، دغدغهام برای منحرف نشدن از این مسیر و عرض ارادت به امام در بهترین شکلش بود.
دغدغه ی اصلی تان در زیر پوست نوشته هایتان چه چیز است و آیا خود را در رسیدن به آن موفق می دانید؟: فکر میکنم یک دغدغه مشترک بین همه نویسندهها و همه هنرمندانی که خالق اثری هستند این است که اثرشان بتواند مؤثر واقع شود و بتواند مورد پسند مخاطبان قرار گیرد. و اینکه آیا من به این هدف رسیدهام یا نه، چون در آغاز راه هستم نمیتوانم بگویم که آیا این دغدغه برای من نیز عملیشده یا نه؟ اما فقط میتوانم بگویم که از جایگاهی که هستم و از راهی رو که شروع کردم و در پیش گرفتم خیلی خوشحالم. و منحصرا در مورد رمانم، که یک رمان آیینی است، دغدغهام این بود که بتوانم ظرف خوبی برای برداشت از دریای مهر و معرفت امام بردارم و لیاقت صیانت از آن را داشته باشم.
ایدهال رمان آیینی چیست و نقش خیال چگونه است؟: ارائه سیره اهل بیت، با ظاهری درخور و شایسته باری است که بر دوش یک نویسنده آیینی است. این مسئولیت وقتی به بهترین نحو انجام میشود که نویسنده در یک چهارچوب اخلاقی حرکت کند. اخلاقی از این نظر که در رمان آیینی،صاحب اثر وجود مقدس ائمه است و هدف نویسنده از نوشتن، بهطور مثال خدمت به اسلام یا شناساندن ائمه و یا پر کردن خلایی از اسلام و قرآن نیست،بلکه صرفاعرض ارادت به آستان حضرات است تا بتواند جلوهای را که درک کرده، به اشتراک بگذارد.
این نکته حائز اهمیت است که اگر چه در ادبیات آیینی،هر اثری که خلق میشود، خودش مکتبساز این گونه است و هیچ مانیفستی برای این گونه از ادبیات تعریف نشده، اما چهارچوبی وجود دارد که رعایت نکردن آن، نتیجه مطلوب به بار نخواهد نشست. به طور مثال، علاوه بر تحقیق و پژوهش از منابع موثق، که معمولا برابر مدت تالیف، زمان میبرد، توجه به زبان اثر، ادوات کنش، پارامترهای انتخاب موضوع، رعایت توهم زبانی، ساخت بستر روایت، انتخاب فرم روایت و موارد دیگر، از جمله اصولی است که در خلق اثر ایینی باید مورد توجه قرار گیرد. در مورد نقش خیال در رمان آیینی، این نکته باید در نظر گرفته شود که در کلام و فعل معصوم خیال جایز نیست. به هیچ عنوان نمیتوان فرمایش و یا فعل و کنشی را به معصوم اضافه کرد. [نقش خیال، کمک به ساختن بستر روایت است. در مورد اعیان مثل تاریخ میلاد یا تاریخ امامت باید سکوت کرد؛ چون اعیان ثابت هستند. اما میتوان حولوحوش اعیان از اشخاص و وقایع استفاده کرد. بهعنوان مثال در محل مواجه با معصوم مطابق با واقعیت و تاریخ عمل کرد، اما با خلق یک شخصیت خیالی میتوان یک گفتگوی بی زمان از معصوم را روایت کرد.
منبع: یکتاپرس