اخبار
القای حس مسئولیت‌پذیری به کودکان در کتابی نمایشنامه‌گون
شهریور
تهران- ایرنا- «ماه تی تی و کلاغ سرگردان» اثری از لیدا طرزی با تصویرگری فرهاد جمشیدی حاوی نکته ای است که نه فقط کودکان مخاطب اثر، بلکه بسیاری از بزرگسالان نیز به درک آن احتیاج دارند تا بتوانند زندگی بهتر و به سامان تری بسازند و با به عهده گرفتن مسئولیت، دست از انفعال و سرزنش دیگران بردارند.
ماه تی تی و کلاغ سرگردان اثری برگرفته از سابقه مشترک همه ماست که با زبانی امروزی برای کودکان سال های آخر دبستان و نوجوانان به شکل نمایشنامه نوشته شده و این قدرت را دارد که آنان را مشتاقانه همراه خود به انتهای ماجرا ببرد. اثری که مخاطب خود را صرفنظر از سن و سال و وابستگی به هرکدام از خرده فرهنگهای ایرانی در حس خوشایند ناشی از ارجاعات فرامتنی غرق می کند.
متن، شروعی ساده دارد: ماه تی تی دختر شش ساله گیلانی می خواهد بداند چرا مادربزرگ همیشه در آخر قصه می گوید: « قصه ما به سر رسید کلاغه به خونه اش نرسید.» اما هیچ کس جواب این سوال را نمی داند.
سفر قهرمان نمایشنامه به دنیایی فراواقعی باعث آشنایی او با کلاغ سرگردان قصه ها می شود؛ کسی که تصور می کند چون دیگران ـ قصه گوها ـ برایش خانه ای نساخته اند، مجبور به سرگردانی شده. اما در کش و قوس ماجراها و برخورد با شخصیت ها و رویدادهای مختلف، سرانجام به نتیجه ای دیگر می رسد: مهم ترین نکته ماه تی تی و کلاغ سرگردان موضوعیست که نه فقط کودکان مخاطب اثر، بلکه بسیاری از بزرگسالان نیز به درک آن احتیاج دارند تا بتوانند زندگی بهتر و به سامان تری بسازند و با به عهده گرفتن مسئولیت، دست از انفعال و سرزنش دیگران بردارند.
نویسنده جایی برای مقابله همیشگی خیر و شر نیز درنظر گرفته تا ماه تی تی انتخاب کند که حامی چه کسی می خواهد باشد؟ نیکی یا بدی. همچنین در بخش های مختلف نمایشنامه، از نمادهایی همچون دربند شدن باد مهربان در زیر زمین که نمادی آشنا در روانشناسی و شناخت اسطوره به شمار می رود استفاده شده تا امکان انتخاب، برای قهرمان اصلی و دیگران به وجود بیاید.
غیبت بزرگسالان در بخش مهیج کشف ماجرا و تلاش کودک برای گشودن گره به تنهایی، راهکاریست مخفی برای والدین تا دست از حمایت و مراقبت بیش از حد بردارند وزمینه رشد روانی و عاطفی فرزند را فراهم سازند.
ماه تی تی و کلاغ سرگردان قضاوت نکردن و همدلی با افراد به دور از نصیحت را نیز تصویر می کند و به مخاطب اجازه می دهد تا زیبایی آن را در مقایسه با رفتار اکثریت سرزنش گر یا بی تفاوت، درک نماید.
تصویرسازی کتاب نیز، در جهت گسترش متن و تکمیل آن قرار گرفته و مواردی همچون لباس محلی ماه تی تی و تصویر آشنای مادر بزرگ که در کنار کودک دراز کشیده و برایش قصه می گوید – که تقریبا هیچوقت شاهد مطرح شدنش در محصولات نوشتاری این گروه سنی نبوده ایم – حسی گرم و سرشار از آرامش را منتقل می کنند.
آشنایی با قالب نمایشنامه که شکلی غیررایج در ادبیات کودک و نوجوان امروز به شمار می آید، نیز نقطه قوت دیگری برای این کتاب دوست داشتنی است که در روزهای تعطیلی اجراهای زنده، حس خوشایند حضور در سالن های تاریک نمایش را به یاد می آورد.
کلام آخر ماه تی تی و کلاغ سرگردان نشان می دهد توانایی های بالقوه متنوعی برای تولید آثار جذاب برگرفته از فرهنگ ما وجود دارد و با تلاش هنرمندان و حمایت خانواده ها، می توان به روزترین مفاهیم را استخراج کرد و به نسل بعد، منتقل ساخت.
کتاب اینگونه آغاز می شود: اتاقی کوچک و زیبا با پنجره ای چوبی که رو به فضایی سبز و خرم باز می شود. اینجا خانه ای است که ماه تی تی دخترک شش ساله شیرین زبان و مهربان گیلانی همراه مادر و مادربزرگش در آن زندگی می کنند. خانه آنها مثل بیشتر خانه های گیلان چوبی است و ایوان بزرگ و باصفایی دارد. الان شب است و مادر رختخواب ها را در اتاق کوچکشان پهن کرده ، ماه تی تی کنار مادربزرگ خوابیده و دست او را گرفته . مادربزرگ دارد مانند هر شب برای ماه تی تی قصه می گوید…
این کتاب در ۴۸ صفحه توسط انتشارات نیستان در یکهزار نسخه وارد بازار کتاب کودک شده است.
منبع: ایرنا